Σε μείζον εξελίσσεται το ζήτημα των προστίμων σε πολίτες από Τροχαία και Δημοτική Αστυνομία, πριν από το 2018

Σε καταστροφικό «τσουνάμι» στα προϋπολογισμένα έσοδα των Δήμων όλης της χώρας εξελίσσεται το ζήτημα των προστίμων που έχουν επιβληθεί από την Τροχαία και τη Δημοτική Αστυνομία σε πολίτες που έχουν παραβιάσει τον ΚΟΚ πριν από το 2018.

Η υπόθεση βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς οι πολίτες «τρέχουν» μαζικά να διεκδικούν διαγραφή οφειλών, σύμφωνα με ρεπορτάζ του «Ελεύθερου Τύπου».

Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, «σε περίπτωση που ένας Δήμος προέβη σε ταμειακή βεβαίωση ενός προστίμου ΚΟΚ μετά την πάροδο 3 ετών από την απόκτηση του τίτλου βεβαίωσης, η συγκεκριμένη βεβαίωση θεωρείται μη νόμιμη και ο Δήμος έχει χάσει την αξίωση να ζητήσει την καταβολή της οφειλής».

Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση που «ένας Δήμος πρόκειται να βεβαιώσει ταμειακά πρόστιμο του ΚΟΚ μετά την πάροδο 3 ετών από την τέλεση της παράβασης».

Αν και δεν έχει γίνει επίσημη καταγραφή των προστίμων που έχουν επιβληθεί πριν από το 2018, αυτά υπολογίζονται σε δεκάδες χιλιάδες, όπως γράφει ο «Ελεύθερος Τύπος».

Στο παρελθόν, υπήρχαν Δήμοι που είχαν δώσει οδηγία να μην βεβαιώνεται κανένα πρόστιμο από παραβάσεις του ΚΟΚ. Το μείζον ζήτημα που προκύπτει σε ενδεχόμενη διαγραφή τους, είναι ότι στον ετήσιο προϋπολογισμό κάθε Δήμου υπάρχει πρόβλεψη εσόδων – εξόδων. Αν μειωθούν τα προβλεπόμενα έσοδα, ο Δήμος είναι υποχρεωμένος να βρει τρόπο κάλυψης του κενού που δημιουργείται.

 

Τα περισσότερα προβλήματα αφορούν την περίοδο πριν από το 2018, καθώς μέχρι τότε οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν διέθεταν τα κατάλληλα «εργαλεία» και μέσα προκειμένου να καταφέρουν να διασταυρώσουν τα στοιχεία των οφειλετών. Για αυτόν τον λόγο, συχνά οι ειδοποιήσεις πήγαιναν σε λάθος διευθύνσεις και με λάθος ονόματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όσοι πολίτες προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, να έχουν δικαιωθεί.

Λύση με την εφαρμογή GovHub

Αυτό το πρόβλημα έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς μετά την περίοδο 2017 – 2018, η εφαρμογή GovHub τέθηκε σε πλήρη λειτουργία και οι δήμοι μπορούν να αντλούν τα αναγκαία στοιχεία (διεύθυνση, ονοματεπώνυμο κ.ά.) με ευκολία και να εκδίδουν άμεσα την ταμειακή βεβαίωση.

Πολλοί Δήμαρχοι ζητούν από το υπουργείο Εσωτερικών «σαφείς νομικές οδηγίες» ώστε να γνωρίζουν τα βήματα που απαιτούνται για να προβούν σε «ανάκληση διοικητικής πράξης». Όπως υποστηρίζουν, κανείς δεν τους έχει δώσει ξεκάθαρη κατεύθυνση για τον τρόπο με τον οποίο θα κάνουν την ανάκληση.

Το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε νέα εγκύκλιο (Α.Π.: 38445/11/07/2025), η οποία υιοθετεί την πάγια νομολογία των δικαστηρίων και θέτει ως χρονολογική αφετηρία της τριετούς αποσβεστικής προθεσμίας για τα πρόστιμα την τέλεση της παράβασης.

Στο τέλος της εγκυκλίου συνιστάται ότι «οι εκκρεμότητες και τυχόν διαφορές – διενέξεις σε σχέση με πρόστιμα ΚΟΚ τα οποία ιδίως κατά το παρελθόν (πριν το 2018) βεβαιώθηκαν πέραν της τριετίας και βρίσκονται ακόμα στο στάδιο (αναζήτησης) είσπραξής τους, στο πλαίσιο της διοικητικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, που εγγυάται και την οικονομική τους αυτοτέλεια, πρέπει να εξετάζονται ως προς τον τρόπο αντιμετώπισής τους κατά περίπτωση και με βάση πραγματικά περιστατικά από τα αρμόδια όργανα των οικείων Δήμων».

Δυσαρέσκεια από πολίτες

Η αναφορά για εξέταση ανά περίπτωση έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια πολλών πολιτών, οι οποίοι έχουν όλες τις προϋποθέσεις να διαγραφούν οι οφειλές τους, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει αυτόματα.

Απαιτείται να προβούν στη διατύπωση και κατάθεση αιτήματος στην οικονομική υπηρεσία του δήμου. Στη συνέχεια η ταμειακή υπηρεσία ζητεί θετική εισήγηση του νομικού συμβούλου του Δήμου και φέρνει το θέμα στη Δημοτική Επιτροπή, όπου εξετάζεται το ζήτημα.

Σε πολλές περιπτώσεις η απάντηση είναι αρνητική, καθώς οι διοικήσεις των δήμων φοβούνται ότι μία τέτοια υπόθεση μπορεί να οδηγήσει σε μαζικά αιτήματα. Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις δήμων που έχουν λάβει θετική απόφαση μαζικής διαγραφής.

Η ερμηνεία για διαγραφή και η νομολογία

Το ζήτημα μη διαγραφής οφειλών περιστρέφεται γύρω από την ερμηνεία του άρθρου 71 του ν. 542/1977, το οποίο ορίζει ότι η βεβαίωση φόρων, τελών, προστίμων κ.ά. μπορεί να γίνει «ουχί πέραν των τριών ετών από της λήξεως του έτους εντός του οποίου εκτήθη ο τίτλος βεβαιώσεως».

Η παλιά θέση του υπουργείου έως το 2018, με βάση το έγγραφο 29281/2007, υποστήριζε ότι η τριετής προθεσμία ξεκινούσε από τη στιγμή που ο δήμος απέκτησε τα πλήρη στοιχεία του τίτλου βεβαίωσης (όνομα, ΑΦΜ, διεύθυνση οφειλέτη), δηλαδή από τον «νόμιμο τίτλο».

Επίσης, με αφορμή την ψήφιση του νόμου 5027/2023, για τις προθεσμίες βεβαίωσης και είσπραξης δημοτικών εσόδων, το υπουργείο με δύο εγκυκλίους του (Α.Π. 38880/2023 και 17729/2024) προσδιόρισε την 3ετία ως ακρότατο όριο για βεβαίωση των προστίμων ΚΟΚ.

Δεδομένων των δυσχερειών στην ανεύρεση στοιχείων κυρίως πριν από το 2018, αυτή η θέση επέτρεπε τη βεβαίωση παραβάσεων ακόμα και πολλά έτη μετά την τέλεσή τους, με τους πολίτες να λαμβάνουν γνώση ακόμα και είκοσι έτη αργότερα.

Με τη νέα εγκύκλιο Α.Π.: 38445/11/07/2025, ως χρόνος έναρξης της τριετούς αποσβεστικής προθεσμίας ορίζεται η τέλεση της παράβασης ή ο χρόνος έκδοσης της έκθεσης βεβαίωσης παράβασης («κλήσης»), ακόμη κι αν αυτή δεν είχε όλα τα απαιτούμενα στοιχεία οφειλέτη (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κ.ά.). Αυτό σημαίνει ότι μία ταμειακή βεβαίωση που έγινε πέραν της τριετίας από την έκδοση της «κλήσης» θεωρείται μη νόμιμη.