Η ΕΛΜΕ Χανίων ζητά πλήρη κάλυψη κενών, μείωση αριθμού μαθητών στα Τμήματα Ένταξης και σεβασμό στις γνωματεύσεις του ΚΕΔΑΣΥ
Με τη νέα σχολική χρονιά να φέρνει σοβαρές προκλήσεις για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, η ΕΛΜΕ Χανίων τονίζει την ανάγκη άμεσης κάλυψης όλων των κενών, ενίσχυσης των Τμημάτων Ένταξης και σεβασμού στις επιστημονικά τεκμηριωμένες γνωματεύσεις του ΚΕΔΑΣΥ. Στόχος είναι ένα σχολείο πραγματικά συμπεριληπτικό, ισότιμο και με σεβασμό στα δικαιώματα μαθητών και εκπαιδευτικών.
Αναλυτικά η ανακοίνωση
Τα σχολεία σήμερα έχουν αλλάξει ριζικά· σχεδόν σε κάθε σχολική μονάδα φοιτούν πλέον μαθητές με διαγνωσμένες εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίοι χρειάζονται υποστήριξη μέσω Τμήματος Ένταξης ή Παράλληλης Στήριξης. Η πραγματικότητα αυτή καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη ενίσχυσης και προστασίας των θεσμών της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, οι οποίοι αποτελούν θεμελιώδη μηχανισμό ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης μέσα στο σχολείο. Ως εκπαιδευτική κοινότητα, υποστηρίζουμε πλήρως την αρχή της συμπερίληψης και πιστεύουμε σε ένα σχολείο που χωρά όλα τα παιδιά, όμως, στην πράξη, οι συνθήκες που επικρατούν-η έλλειψη προσωπικού, οι υπερφορτωμένες τάξεις και οι ανεπαρκείς υποδομές— αναιρούν το ίδιο το νόημα της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με τον Νόμο 3699/2008 (“Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες“) κατοχυρώνεται η υποχρεωτικότητα, η δωρεάν παροχή και η διαρκής αναβάθμιση της ΕΑΕ, καθώς και η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία. Ωστόσο, η πραγματικότητα πόρρω απέχει από αυτές τις πανηγυρικές εξαγγελίες.
Η νέα σχολική χρονιά βρίσκει τις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (Σ.Μ.Ε.Α.Ε.), τα Τμήματα Ένταξης και τα Τμήματα Πρώιμης Παρέμβασης, τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια (ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ.) αλλά και τα Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.ΕΚ.) σε δυσχερή θέση και με εκρηκτικά προβλήματα: υποστελεχωμένα, με ανεπαρκή υλικοτεχνικό εξοπλισμό και με προβληματικό πλαίσιο λειτουργίας. Ενδεικτικά μπορούν να σημειωθούν οι περιπτώσεις των ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ και Ε.Ε.Ε.ΕΚ της περιοχής μας. Αναμενόμενο, βέβαια, όταν οι αποφάσεις στην εκπαίδευση υπαγορεύονται από τη λογική των περικοπών και όχι από τη φροντίδα για την παιδαγωγική ποιότητα και την ισότιμη πρόσβαση όλων των παιδιών στη γνώση.
Παράλληλα, παρά την ίδρυση νέων Τμημάτων Ένταξης, πολλά από αυτά παραμένουν χωρίς το αναγκαίο εκπαιδευτικό προσωπικό, με αποτέλεσμα να μην μπορούν ουσιαστικά να λειτουργήσουν.
Έτσι, τα Τμήματα Ένταξης, τα οποία ήδη υπολείπονται αριθμητικά των πραγματικών αναγκών, ξεκινούν τη σχολική χρονιά με σοβαρές ελλείψεις, γεγονός που οδηγεί στην ουσιαστική τους απαξίωση και στην κατάργησή τους στην πράξη. Από την άλλη, ακόμα και σήμερα στα τέλη Οκτώβρη, τα κενά είναι αρκετές δεκάδες. Αρκετά σχολεία «υπολειτουργούν» με το εκπαιδευτικό προσωπικό – και όχι μόνο – να είναι οριακό.
Παράλληλα το άρθρο 117 της νέας νομοθετικής παρέμβασης για την ειδική αγωγή και τα τμήματα ένταξης -Υπουργική Απόφαση 91357/Δ3 (ΦΕΚ Β’ 3955/23-07-2025) – υποδεικνύει μεταξύ άλλων ως κατεξοχήν τόπο ανάπτυξης της παρέμβασης, στους μαθητές που το έχουν ανάγκη, το τμήμα γενικής παιδείας (εντός της σχολικής τάξης) και όχι εκτός αυτής (σε διακριτό χώρο). Η συνδιδασκαλία όμως αποκτά ουσιαστικό νόημα και παιδαγωγική αξία μόνον όταν υλοποιείται σε τμήματα περιορισμένου αριθμού μαθητών, όπου καθίσταται εφικτή η πραγματική συνεργασία, η διαφοροποιημένη διδασκαλία και η εξατομικευμένη υποστήριξη των μαθητών. Αντίθετα, η εφαρμογή της σε πολυμελή τμήματα (π.χ. με 25 ή 27 μαθητές) αναιρεί τον παιδαγωγικό της στόχο και καταλήγει να λειτουργεί ως μια απλή, θορυβώδης συνύπαρξη εκπαιδευτικών και μαθητών, χωρίς το επιθυμητό παιδαγωγικό αποτέλεσμα. Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει την παρέμβαση του εκπαιδευτικού και θέτει εν αμφιβόλω την αποτελεσματικότητά της, καθώς ελέγχονται οι επιστημονικοί και παιδαγωγικοί όροι λειτουργίας τους.
Όπως προκύπτει από τις διευκρινιστικές οδηγίες του ν. 3699/2008 (Α΄199): «Μαθητές/τριες που διαθέτουν αξιολογική έκθεση από το ΚΕΔΑΣΥ για παράλληλη στήριξη συνεκπαίδευση δύνανται κατά περίπτωση να υποστηρίζονται από εκπαιδευτικό ΕΑΕ του τμήματος ένταξης. Ομοίως και μαθητές/τριες που διαθέτουν αξιολογική έκθεση από το ΚΕΔΑΣΥ για τμήμα ένταξης, δύνανται κατά περίπτωση να υποστηρίζονται από εκπαιδευτικό ΕΑΕ παράλληλης στήριξης». Από το παραπάνω, αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για μια ασαφή και παιδαγωγικά προβληματική οδηγία, καθώς καταστρατηγεί το επιστημονικό και θεσμικό κύρος των γνωματεύσεων του ΚΕΔΑΣΥ. Οι αξιολογικές εκθέσεις του ΚΕΔΑΣΥ αποτελούν εξειδικευμένες, επιστημονικά τεκμηριωμένες γνωματεύσεις, οι οποίες καθορίζουν με σαφήνεια το κατάλληλο πλαίσιο υποστήριξης κάθε μαθητή/μαθήτριας, είτε πρόκειται για παράλληλη στήριξη – συνεκπαίδευση είτε για ένταξη σε Τμήμα Ένταξης (Τ.Ε.).
Η πρόβλεψη ότι “κατά περίπτωση” μπορεί να γίνεται εναλλαγή μεταξύ των δύο μορφών υποστήριξης χωρίς νέα αξιολόγηση ή αναθεώρηση από το ΚΕΔΑΣΥ, ακυρώνει στην πράξη τη γνωμάτευση, θολώνει τα όρια των ρόλων και υποβαθμίζει την παιδαγωγική εξατομίκευση. Παράλληλα, δημιουργεί σύγχυση αρμοδιοτήτων και εν δυνάμει ανισότητες στην παροχή υποστήριξης, αφού η επιλογή του είδους παρέμβασης μπορεί να εξαρτηθεί από συγκυριακούς, οικονομικούς ή διοικητικούς παράγοντες, και όχι από τις πραγματικές μαθησιακές ανάγκες του παιδιού.
Ακόμη, στα πλαίσια αυτά ζητείται από εκπαιδευτικούς που είναι στην Παράλληλη Στήριξη ή στα Τμήματα Ένταξης να αναλάβουν την διδασκαλία του τμήματος Γενικής Παιδείας σε περίπτωση «κενού», λέγοντας μάλιστα ότι είναι υπηρεσιακή τους υποχρέωση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ενδεχόμενη άρνησή τους να κάνουν αυτό το καθήκον.
Ωστόσο, η υπουργική απόφαση 27922/Γ6/8-3-2007 (Β’ 449) αναφέρει ότι οι Διευθυντές/ντριες των σχολείων στα οποία λειτουργούν Τ.Ε. :
– Φροντίζουν για τον εξοπλισμό και την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των Τ.Ε., ύστερα από εισήγηση των υπεύθυνων εκπαιδευτικών.
– Μεριμνούν για την απρόσκοπτη λειτουργία των T.E., δεν απασχολούν τους/τις εκπαιδευτικούς αυτών σε άλλες δραστηριότητες.
Επιπλέον, στις Διευκρινιστικές οδηγίες του ν. 3699/2008 (Α΄199) (αρ.πρωτ. 122194 /1-10-25) αναφέρεται :
«ο/η εκπαιδευτικός ΕΑΕ (τμήματος ένταξης ή παράλληλης στήριξης-συνεκπαίδευσης) σε καμία περίπτωση δεν «αναπληρώνει τον/την εκπαιδευτικό γενικής/επαγγελματικής εκπαίδευσης στα διδακτικά του/της καθήκοντα».
Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι πουθενά δεν ορίζεται ότι αποτελεί ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ του εκπαιδευτικού της Παράλληλης Στήριξης να καλύπτει κάποιο εκπαιδευτικό κενό εν απουσία του εκπαιδευτικού γενικής εκπαίδευσης. Αντιθέτως, συνεχίζει να παρέχει κανονικά τις υπηρεσίες υποστήριξης στα τμήματα ένταξης, για τις συγκεκριμένες ώρες που προβλέπονται ήδη στο πρόγραμμά του.
Τέλος, η πρόσβαση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αναπηρία, όπως και όλων των άλλων μαθητών που μετακινούνται με πούλμαν, έχει επίσης δυσκολέψει εξαιτίας της αύξησης του χιλιομετρικού ορίου στα τρία χιλιόμετρα. Και σαν να μην φτάνουν αυτά, στην εγκύκλιο Παράλληλης Στήριξης/ Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού/ Σχολικού Νοσηλευτή 2025-2026 (Αρ.Πρωτ.49942/Δ3/08-05-2025/ΥΠΑΙΘΑ) αναφέρεται ότι: «Δεν εγκρίνονται αιτήματα που αφορούν στον/στην ίδιο/α μαθητή/τρια για περισσότερες στηρίξεις της μίας, της παρούσας εγκυκλίου, για το ίδιο σχολικό έτος.» (κεφάλαιο Δ, ενότητα Β). Καλείται δηλαδή ο γονέας – ωμά και απροκάλυπτα – να επιλέξει τι είδους στήριξη (π.χ. αίτηση για παράλληλη στήριξη ή για σχολικό νοσηλευτή) θα λάβει το παιδί του, να «εξορθολογίσει» (;) δηλαδή τις ανάγκες του παιδιού του.
Ενάντια στα τετελεσμένα, την αναστάτωση και την συρρίκνωση της ειδικής αγωγής, απαιτούμε:
- Να μην εφαρμοστούν τα νέα μέτρα και οι οδηγίες για την Παράλληλη Στήριξη και τα Τμήματα Ένταξης, αλλά να λειτουργήσουν τα σχολεία με πλήρη στελέχωση και με σεβασμό στους επιστημονικούς και παιδαγωγικούς όρους που ορίζουν οι γνωματεύσεις του ΚΕΔΑΣΥ.
- άμεση κάλυψη όλων των κενών σε εκπαιδευτικούς ΕΑΕ, Ειδικό Βοηθητικό και Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές, νοσηλευτές και προσωπικό καθαριότητας), καθώς και η διασφάλιση της μεταφοράς όλων των μαθητών προς και από τα σχολεία τους.
- Να μην υπάρξουν περικοπές στην Παράλληλη Στήριξη, αλλά πλήρης κάλυψη όλων των αναγκών για το σύνολο των ωρών που προβλέπουν οι γνωματεύσεις.
- μείωση του αριθμού μαθητών στα τμήματα όπου λειτουργεί Τμήμα Ένταξης, ώστε να ενισχύεται η ουσιαστική συνεκπαίδευση και η συνεργασία εκπαιδευτικών γενικής και ειδικής εκπαίδευσης.
Καμία συναίνεση! Καμιά ανοχή!
Στεκόμαστε δίπλα στους γονείς και τους μαθητές και τις μαθήτριές μας!
Διεκδικούμε σύγχρονο, δημόσιο δωρεάν σχολείο της ολόπλευρης μόρφωσης και της εργασιακής αξιοπρέπειας!
