Ο συγγραφέας Δημήτρης Κουζούμης είναι μια ξεχωριστή παρουσία στον χώρο του παιδικού βιβλίου. Το πρώτο του κείμενο “Ένας κύκλος που τον λένε Ευκαιρία” (εκδ. Οσελότος) εκδόθηκε το 2018 και εν έτει 2022 ήδη περιμένουμε με ανυπομονησία το τέταρτο βιβλίο του. Είναι απόφοιτος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, έχει ολοκληρώσει προγράμματα Δημιουργικής Γραφής και Μουσικοθεραπείας, ενώ παράλληλα έχει σπουδάσει κοινωνικούς – αγωνιστικούς χορούς.
Γράφει και επιμελείται η ΄Έφη Μαλτέζου
Η πολύπτυχη προσωπικότητα του, μα κι η αγάπη για κάθετι που δημιουργεί, αποτυπώνεται αβίαστα στα βιβλία του. Σε καθένα από αυτά χαρίζει ένα κομμάτι του εαυτού του και μας παρουσιάζει όσα νοηματοδοτούν τη ζωή με ένα τρόπο που απευθύνεται τελικά όχι μόνο σε μικρούς αλλά σε όλους μας. Με ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή κάθε λέξης, όσο και κάθε πινελιάς προσφέρει αναμφίβολα έργα αισθητικής που αξίζει να διαβάσουμε.
Διαβάζοντας κάποιος το βιογραφικό σας, αντιλαμβάνεται ότι είστε φιλομαθής και πολυπράγμων. Θα μπορούσατε να ξεχωρίσετε κάποια από τις ιδιότητες σας;
Όχι, δεν θα μπορούσα. Είναι το σύνολο των γνώσεων και των ιδιοτήτων μου που χαρακτηρίζουν αυτό που είμαι. Θέλω να μαθαίνω και να ρουφάω όσο το δυνατόν περισσότερα από τη ζωή. Δανειζόμενος από τη Σύλβια Πλαθ, θέλω να βιώσω όσο το δυνατόν περισσότερες αποχρώσεις της πραγματικότητας μπορώ.
Εστιάζοντας στην συγγραφική σας ιδιότητα και παρά το νεαρό της ηλικίας σας, έχετε ήδη εκδώσει τρία παιδικά βιβλία. Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας;
Από μικρός έπλαθα και δημιουργούσα ιστορίες παίζοντας με τις ώρες με τα παιχνίδια μου. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών σπουδών μου στο παιδαγωγικό έλεγα ότι εγώ στη βάση μου είμαι παραμυθάς και θέλω να έχω στη διάθεσή μου όσο το δυνατόν περισσότερα εργαλεία (χορός, μουσική, θέατρο, γράψιμο) μπορώ για να πω τις ιστορίες μου. Κάποια στιγμή τον Αύγουστο του 2016 είχα μια στιγμή έμπνευσης που έπρεπε να αποτυπωθεί οπωσδήποτε στο χαρτί. Ακολούθησαν και άλλες. Πίστεψα ότι αυτές οι ιστορίες άξιζαν και έπρεπε να επικοινωνηθούν με τον κόσμο και ξεκίνησα να ψάχνω τον τρόπο για να το πετύχω. Και μετά από απογοητεύσεις, απορρίψεις, άγχη, αγωνίες αλλά και πολλές στιγμές χαράς και δικαίωσης φτάνουμε στο σήμερα, μερικούς μήνες προτού κυκλοφορήσει το τέταρτο βιβλίο μου.
“Ένας κύκλος που τον λένε Ευκαιρία” τιτλοφορείται το πρώτο σας βιβλίο. Ποια είναι η κεντρική του ιδέα;
Η πρόθεση πίσω από τις πράξεις μας. Πρόκειται για έναν τριπλό, όπως μου αρέσει να λέω, παραλληλισμό ανάμεσα στους κύκλους της ημέρας, των εποχών και της ζωής.
Προσωπικά με ενδιαφέρει να επικοινωνώ με ειλικρίνεια αυτό που αισθάνομαι με όσους είναι πρόθυμοι να ακούσουν. Φυσικά αυτό μπορεί να στοιχίσει κάποιες φορές, αλλά το κόστος είναι μηδαμινό μπροστά στο όφελος της ψυχικής ηρεμίας
Το βιβλίο “Μέσα από το ουράνιο τόξο” περιέχει τρεις συλλογές ποιημάτων σας. Πόσο προσφιλής πιστεύετε είναι η ποίηση στα παιδιά και τι έχει να τους προσφέρει;
Η ποίηση έχει να κάνει με την προσεκτική επιλογή και τοποθέτηση λέξεων στη σειρά έτσι ώστε να εκφραστεί μια συγκεκριμένη εικόνα, πτυχή ή εμπειρία της ζωής. Δεν θεωρώ ότι η ποίηση είναι από τα αντικείμενα με τα οποία έρχονται συχνά σε επαφή τα παιδιά, ούτε ότι οι επαφές οι οποίες έχουν στα πλαίσια του σχολείου είναι πάντα ευχάριστες. Γνωρίζοντας λοιπόν, ότι οι λέξεις που επιλέγουμε αντικατοπτρίζουν τον τρόπο που βιώνουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας μέσα στον κόσμο, θέλησα να δημιουργήσω ένα βιβλίο που το θεωρώ ‘’μικρό κόσμημα’’, έτσι ώστε να παρουσιάσω μια ευχάριστη πτυχή της ποίησης – όχι μόνο στα παιδιά αλλά και σε ενήλικες, με την ευχή να ερευνήσουν μόνοι τους περαιτέρω. Ας μου επιτραπεί να παρομοιάσω για λόγους συντομίας την ποίηση με ένα γυμναστήριο για το μυαλό και τα συναισθήματα. Αυτό που έχει η ποίηση να προσφέρει είναι συναισθηματική και νοητική υγεία και ευεξία.
Παντού γύρω μας υπάρχει ο ρυθμός…
“Ο Γιατρός που τα΄βαλε με τα Μήλα”, είναι το πιο πρόσφατο σας βιβλίο. Αναπόφευκτα έρχεται στο νου μας η γνωστή παροιμία. Συνδέεται κάπως με την ιστορία ή με τη σύλληψη της;
Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα. Ξεκάθαρα η παροιμία αυτή είναι η πηγή έμπνευσης του παραμυθιού. Όλοι χαίρονται όταν ένας γιατρός δεν είναι απαραίτητος, γιατί σημαίνει ότι απουσιάζει η ασθένεια. Πώς όμως αισθάνεται ο γιατρός όταν κανένας δεν τον έχει ανάγκη; Αυτό που έκανα ήταν να αντιστρέψω την οπτική της παροιμίας και να εξερευνήσω το συναίσθημα της αξίας, την προσφορά, την πρόσθεση της προσφοράς, την αχαριστία, την εκδικητική συμπεριφορά, τη μετάνοια και τη συγχώρεση. Πώς αισθάνεται ένας γιατρός όταν όλοι τον κάνουν στην άκρη; Βρήκα τρομερά ενδιαφέρον το πόσες διαδρομές και πόσες απαντήσεις άνοιγε η συγκεκριμένη ερώτηση που εν τέλει αφορά όλες τις ανθρώπινες σχέσεις ανεξαρτήτως ηλικίας και επαγγέλματος. Πώς αισθάνεται και αντιδρά ένας άνθρωπος που παραγκωνίζεται όταν/επειδή δεν είναι πλέον απαραίτητος…;
Χρησιμοποιείτε ομοιοκαταληξία. Ποια είναι η σημασία του ρυθμού στα παραμύθια;
Παντού γύρω μας υπάρχει ο ρυθμός. Η ίδια η ζωή είναι ρυθμός (ρυθμός της αναπνοής, της καρδιάς, του ημερονυκτίου). Ο ρυθμός ενός κειμένου είναι πολύ σημαντικός για την κατανόηση και την απόλαυσή του αλλά δε συνδέεται απαραίτητα με την ομοιοκαταληξία. Βέβαια, στα δύο βιβλία μου που έχετε διαβάσει η ομοιοκαταληξία είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα, αλλά στο πρώτο βιβλίο και στο τέταρτο, το οποίο βρίσκεται στη διαδικασία της εικονογράφησης, το κείμενο δεν ομοιοκαταληκτεί, αλλά παρόλα αυτά θέλω να πιστεύω ότι δε στερείται ρυθμού.
Στα βιβλία σας πέρα από το αφηγηματικό κομμάτι, οφείλουμε να αναφερθούμε και στη μοναδική εικονογράφηση τους. Πόσο σημαντικό είναι αυτό το κομμάτι για εσάς;
Είναι εξίσου σημαντικό με το κείμενο. Ένα καλό κείμενο είναι ένα πράγμα. Μία καλή εικόνα ένα άλλο. Το δέσιμο μεταξύ τους με σκοπό την παραγωγή μιας αναγνωστικής εμπειρίας είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Είμαι πολύ προσεκτικός στην επιλογή συνεργατών εικονογράφων. Κάθε βιβλίο μου έχει εικονογραφηθεί από διαφορετικό καλλιτέχνη ανάλογα με το στυλ του κειμένου, αλλά και του βιβλίου που έχω φανταστεί να δημιουργείται. Ο στόχος κάθε φορά είναι να μπει ο αναγνώστης σε έναν διαφορετικό κόσμο και σε αυτό συμβάλει όχι μόνο το κείμενο, αλλά και η εικονογράφηση που το συμπληρώνει. Για τις δουλειές μου που έχετε δει έχουν γίνει συζητήσεις επί συζητήσεων με σκοπό την επιλογή της καλύτερης δυνατής εικόνας που θα ενισχύσει το κείμενο και θα βοηθήσει να επικοινωνήσω αυτό που φανταζόμουν τη στιγμή της έμπνευσης. Είμαι παιδί μεγαλωμένο με Disney και Pixar. Γνωρίζω βιωματικά τη δύναμη μιας καλής εικόνας και πάντα επιλέγω την περισσότερο ταιριαστή με γνώμονα το εσωτερικό μου παιδί. Και με την ευκαιρία να ευχαριστήσω για την τέχνη τους και να συστήσω τους εικονογράφους των βιβλίων μου Εμμανουέλα Κακαβιά, Ανδρέα Μακρή, Ιωάννα Σταυρούλα Αθανασοπούλου και Ήρα Φλώρου.
Από μικρός έπλαθα και δημιουργούσα ιστορίες παίζοντας με τις ώρες με τα παιχνίδια μου.
Ακόμα κι από τους προλόγους των έργων σας, γίνεται φανερό ότι είστε άνθρωπος που του αρέσει να εκφράζει το συναίσθημα του. Πόσο εύκολο είναι αυτό για έναν άνθρωπο στη σημερινή εποχή;
Είναι το ίδιο εύκολο και δύσκολο όπως σε κάθε εποχή. Ίσως λίγο ευκολότερο σήμερα, καθώς η συναισθηματική νοημοσύνη του συνόλου έχει εξελιχθεί. Σε κάθε περίπτωση είναι θέμα επιλογής του τρόπου που επιθυμεί να ζήσει ο καθένας. Προσωπικά με ενδιαφέρει να επικοινωνώ με ειλικρίνεια αυτό που αισθάνομαι με όσους είναι πρόθυμοι να ακούσουν. Φυσικά αυτό μπορεί να στοιχίσει κάποιες φορές, αλλά το κόστος είναι μηδαμινό μπροστά στο όφελος της ψυχικής ηρεμίας. Για να μην παρεξηγηθώ, η επικοινωνία των συναισθημάτων δε γίνεται χωρίς σεβασμό απέναντι στα συναισθήματα του συνομιλητή. Μιλώ για μία κατάσταση αμοιβαίας έκφρασης, επικοινωνίας και σεβασμού με σκοπό τη γεφύρωση της απόστασης των οπτικών γωνιών.
Ασχολείστε εξίσου με την τέχνη του χορού. Υπάρχει κάποιο κοινό ανάμεσα στον χορό και στη συγγραφή;
Όλες οι τέχνες έχουν κοινά στοιχεία μεταξύ τους, αλλά αυτό είναι ένα θέμα το οποίο δεν μπορώ να το αναπτύξω αυτή τη στιγμή καθώς αποτελεί θέμα της μεταπτυχιακής μου διατριβής η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Θα χαρώ φυσικά να απαντήσω σε επόμενη περίσταση.
Έχετε δημιουργήσει τη σελίδα – ομάδα “Οργανική Φαντασία”. Πώς προέκυψε το όνομα και ποιους στόχους έχει;
Οργανικός είναι αυτός που πηγάζει από μέσα μας αβίαστα και φυσικά. Φαντασία είναι μία λέξη η οποία με συντροφεύει από την παιδική μου ηλικία. Επειδή όπως αναφέραμε και πριν ασχολούμαι με διάφορα αντικείμενα, ήταν σημαντικό να ξεχωρίσω και να οριοθετήσω το συγγραφικό/αναγνωστικό μου κομμάτι από τα υπόλοιπα όταν θέλησα να κάνω κάποιες επαγγελματικές κινήσεις πάνω σε αυτό. Ήθελα να βρω ένα όνομα το οποίο να αντιστοιχεί στον τρόπο που βλέπω τη δημιουργική γραφή. Ένα όνομα που τιμά το εσωτερικό μου παιδί, το τροφοδοτεί και το ενισχύει να συνεχίσει να ονειρεύεται. Οι σελίδες μου στα κοινωνικά δίκτυα παρουσιάζουν την προσωπική μου οπτική πάνω στον κόσμο του βιβλίου, της συγγραφής και των ιστοριών γενικότερα. Συστήνουν τη συγγραφική μου δουλειά στον κόσμο, ενώ παράλληλα είναι πλατφόρμες επικοινωνίας με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και ιδεών επάνω στη ζωή μέσω των βιβλίων αλλά και προώθησης βιβλίων που θεωρώ άξια επένδυσης του προσωπικού χρόνου.
Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Κουζούμη για τον χρόνο που μας διέθεσε, αλλά και για το φωτογραφικό υλικό.
