Εκτός σχεδίου: Bγάζουν στα Χανιά, κομμένες στο Ρέθυμνο οι οικοδομικές άδειες

Το παράδοξο που ζουν σήμερα οι πολίτες και οι μηχανικοί στην  Κρήτη είναι χαρακτηριστικό: στο Ρέθυμνο δεν εκδίδονται οικοδομικές άδειες για γήπεδα εκτός σχεδίου χωρίς πρόσωπο σε αναγνωρισμένη δημοτική οδό  ενώ στα Χανιά εξακολουθούν να εκδίδονται.

Ένα ίδιο ζήτημα, δύο διαφορετικές ερμηνείες, δύο διαφορετικές πραγματικότητες. Το περιστατικό αυτό αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για ενιαίο, ξεκάθαρο και σταθερό πολεοδομικό πλαίσιο στη χώρα.

Αυτό το μήνυμα έστειλε η πρόεδρος του ΤΕ Ρεθύμνου του ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης, Γεωργία Μανωλίτση, μιλώντας στον TEAM FM 102 και στην εκπομπή «Πρώτη Γραμμή», στον απόηχο της πρόσφατης συνεδρίασης της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης στα Χανιά.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των αντιφάσεων και της ανασφάλειας πολεοδομικού δικαίου είναι η οικοδομησιμότητα στα εκτός σχεδίου οικόπεδα χωρίς αναγνωρισμένο δημοτικό δρόμο.

Ένα πρόβλημα που απλώνεται σε όλη την επικράτεια μετά τις ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ, το οποίο επισημαίνουν και από το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας ότι είναι υπαρκτό και υθα αντιμετωπιστεί με το νέο πολεοδομικό σχεδιασμό από το 20026.

Πάντως σήμερα σε άλλες περιοχές οι ΥΔΟΜ βγάζουν άδειες στην εκτός σχεδίου και σε άλλες περιοχές δεν βγάζουν αλλά σε ορισμένες και στην ίδια ΥΔΟΜ άλλοι υπάλληλοι βγάζουν άδεια και άλλοι όχι για τα ίδια γήπεδα.

Πολεοδομικό καθεστώς δύο ταχυτήτων

 Όπως αναφέρει η Γεωργία Μανωλίτση, από τον Ιούλιο η ΥΔΟΜ Ρεθύμνου έπαψε να εκδίδει άδειες σε τέτοια γήπεδα, επικαλούμενη ζήτημα αντισυνταγματικότητας. Αντίθετα, στα Χανιά η διαδικασία συνεχίζεται κανονικά. Η άνιση αυτή πρακτική δημιουργεί ένα κλίμα αβεβαιότητας για χιλιάδες ιδιοκτησίες,  ακόμη και για εκτάσεις άνω των 4 στρεμμάτων.

Η ίδια υπογραμμίζει οτι υπάρχει άμεση  ανάγκη για ενιαία πολιτική και καθολικό πλαίσιο είναι επιτακτική: η τύχη μιας περιουσίας δεν μπορεί να εξαρτάται από τον νομό όπου βρίσκεται.

Σημειώνει ως μια πρώτη εξέλιξη, ότι  ξεκίνησε η δημοπράτηση της μελέτης χαρακτηρισμού των δημοτικών οδών, έχει ανακηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος και εκτιμάται ότι σε περίπου δέκα μήνες θα υπάρχει οριστικό αποτέλεσμα. Σε συνδυασμό με τα ΤΠΣ, αυτό θα επιτρέψει το άνοιγμα της δόμησης στα εκτός σχεδίου.

Η κα Μανωλίτση λέει ότι η Δυτική Κρήτη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο: είτε θα ολοκληρωθούν οι πολεοδομικές μεταρρυθμίσεις και θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο, σταθερό πλαίσιο, είτε η περιοχή θα παραμείνει εγκλωβισμένη σε καθυστερήσεις και αντιφάσεις.

«Η χώρα χρειάζεται καθαρές, ενιαίες και λειτουργικές πολεοδομικές διαδικασίες — τώρα, όχι κάποια στιγμή», τονίζει η ίδια.

Πολεοδομικό καθεστώς «θολό» και άνισο

Στα Χανιά και την Κίσσαμο οι Τοπικές Πολεοδομικές Μελέτες (ΤΠΣ) δεν έχουν καν δημοπρατηθεί. Στο Ρέθυμνο, αντίθετα, η διαδικασία προχωρά και μάλιστα αναμένεται η ολοκλήρωση της β’ φάσης στις αρχές Δεκεμβρίου.

Αυτό το σκηνικό επίσης δύο ταχυτήτων, όπως σημειώνει η κα Μανωλίτση, δημιουργεί ένα κλίμα έντονης ανασφάλειας σε κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Αν οι μελέτες δεν ολοκληρωθούν εντός της προθεσμίας , που λήγει σε περίπου έξι μήνες, τότε ολόκληρες περιοχές κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς τον απαραίτητο πολεοδομικό σχεδίασμό.

Το ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης έχει ήδη προειδοποιήσει: η μεταφορά αρμοδιοτήτων των Πολεοδομιών στο Ελληνικό Κτηματολόγιο δεν αποτελεί λύση και «ενέχει σοβαρούς κινδύνους», εφόσον παραμένουν ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα όπως η ολοκλήρωση των ΤΠΣ, η υποστελέχωση των υπηρεσιών και η πολυνομία.

Υποστελέχωση: οι Υπηρεσίες Δόμησης δουλεύουν στο «κόκκινο»

Στο Νομό Ρεθύμνου, η Υπηρεσία Δόμησης λειτουργεί με 11 υπαλλήλους για ολόκληρο τον νομό, με εξαίρεση τον Μυλοπόταμο που έχει δική του πολεοδομία.

Ο όγκος υποθέσεων είναι τεράστιος, οι προθεσμίες ασφυκτικές, και η εικόνα αυτή -όπως εξηγεί η κα Μανωλίτση- έχει γίνει πια μόνιμη. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι προσλήψεις περιορίζονται σε συμβασιούχους. Έτσι, μόλις οι εργαζόμενοι αρχίζουν να αποκτούν εμπειρία, η σύμβασή τους λήγει.

– Το αποτέλεσμα; Οι υπηρεσίες μένουν «ξεκρέμαστες» και ο κύκλος ανασφάλειας επαναλαμβάνεται. Το πρόβλημα δεν είναι τοπικό. Χαρακτηριστικά, στα Χανιά προσλήφθηκαν εννέα άτομα για τις πολεοδομίες,  και τώρα, επίσης, λήγει η σύμβασή τους.

Ο λαβύρινθος της πολυνομίας γεννά σύγχυση και αδικίες

Η πολυνομία παραμένει το δεύτερο μεγάλο «αγκάθι». Νόμοι, ερμηνείες, εγκύκλιοι, αποφάσεις,  συχνά όχι μόνο δεν συμφωνούν, αλλά οδηγούν και σε αντικρουόμενα αποτελέσματα. Η κα Μανωλίτση εξηγεί πως διαφορετικές Υπηρεσίες Δόμησης, ακόμη και από δήμο σε δήμο, χειρίζονται τα ίδια ακριβώς ζητήματα με διαφορετικό τρόπο. Το αποτέλεσμα; Πλήρης αβεβαιότητα για επενδύσεις, ιδιοκτήτες, μηχανικούς, αλλά και την ίδια την αγορά ακινήτων.

Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στο Κτηματολόγιο: λύση ή νέα πηγή ανασφάλειας;

Ενώ η διαδικασία μεταφοράς των αρμοδιοτήτων έχει ξεκινήσει, κανείς δεν γνωρίζει πώς ακριβώς θα λειτουργεί το νέο σχήμα. Το Κτηματολόγιο θα αναλάβει την έκδοση οικοδομικών αδειών και τους ελέγχους αυθαιρέτων. Ωστόσο, λέει η ίδια   ο πολεοδομικός σχεδιασμός παραμένει στους δήμους, δεν υπάρχει ξεκάθαρη ενημέρωση για τη μετάβαση, οι εργαζόμενοι αγνοούν το μέλλον τους, δημιουργείται φόβος ότι «χάνεται ο δημόσιος χαρακτήρας».

Η κα Μανωλίτση ξεκαθαρίζει: το Κτηματολόγιο είναι δημόσιος φορέας, αλλά το ασαφές της μετάβασης γεννά εύλογη ανασφάλεια.

Παράλληλα, διαφαίνεται μια ευρύτερη πολιτική «συρρίκνωσης» του δημόσιου τομέα και μεταφοράς ευθυνών στους ιδιώτες.

Σήμερα λέει η ίδια, οι ελεγκτές δόμησης (ιδιώτες μηχανικοί) κάνουν τους ελέγχους, οι ενεργειακές επιθεωρήσεις γίνονται αποκλειστικά από ιδιώτες, ακόμα και ο έλεγχος αυθαιρέτων περνά σταδιακά σε ιδιώτες.

Η κα Μανωλίτση λέει: Το πρόβλημα δεν είναι ποιος θα εποπτεύει τις πολεοδομίες, αλλά πώς θα λειτουργούν. Αυτό που χρειάζεται ο κλάδος είναι: ενιαίοι κανόνες σε όλη τη χώρα, νέος απλοποιημένος οικοδομικός κανονισμός, ολοκλήρωση των ΤΠΣ, σαφής οριοθέτηση οικισμών, σταθερότητα ώστε να μην κινδυνεύουν οι επενδύσεις. Και πάνω απ’ όλα: να μην καθορίζεται η τύχη μιας περιουσίας  από την «ερμηνεία» κάθε υπηρεσίας. Η περίπτωση Ρεθύμνου-Χανίων στα “τυφλά” οικόπεδα είναι το σύμπτωμα ενός συστήματος που πρέπει επειγόντως να αποκτήσει συνοχή. Η πολυνομία, η υποστελέχωση και οι ασάφειες στη μετάβαση προς το Κτηματολόγιο δημιουργούν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας που παγώνει την ανάπτυξη

Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια: πρόοδος στο Ρέθυμνο, στασιμότητα αλλού

Τα ΤΠΣ αποτελούν το θεμέλιο για να ξεκαθαρίσουν χρήσεις γης, όρια οικισμών, ζώνες προστασίας και γενικά όλο το πλαίσιο ανάπτυξης.

Στο Ρέθυμνο, η ομάδα μελετητών έχει προχωρήσει και η β’ φάση αναμένεται αρχές Δεκεμβρίου. Παράλληλα θα παρουσιαστούν και οι νέες οριοθετήσεις οικισμών. Γενικώς οι καθυστερήσεις κινούνται μόνο στο δίμηνο – τρίμηνο.

Αντίθετα, στα Χανιά και την Κίσσαμο όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας, λέει η κα Μανωλίτση τα ΤΠΣ βρίσκονται σε εξαιρετικά πρώιμο στάδιο και ο κίνδυνος απώλειας του προγράμματος είναι πραγματικός. Ολόκληρες περιοχές μπορεί να μείνουν χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό.

ecopress.gr