Γράφει ο Νίκος Μουντάκης

Η πρόσφατη πρόσκληση του Υπερταμείου που είναι σε εξέλιξη για την πρόσληψη συμβούλου ανάπτυξης στρατηγικής, για να χαράξει σχέδιο αξιοποίησης των ελληνικών λιμανιών και μαρίνων και να προτείνει νέες επενδύσεις που θα μεγιστοποιούν την αξία τους, κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για ένα επιπλέον λόγο που αφορά την αντιμετώπιση αμυντικών αλλά και οικονομικών θεμάτων στρατηγικής σημασίας και συνδυάζεται με το να οδηγηθεί επιτέλους και η χώρα μας σε καλές πρακτικές διαχείρισης των ελλειμάτων της.

Το έργο προβλέπει ανάλυση της αγοράς, αξιολόγηση των υφιστάμενων υποδομών, αλλά και σχέδιο αναδιάρθρωσης λιμένων και δημιουργίας νέων μαρίνων.

Ανοίγει έτσι και εδώ η επέκταση του ρόλου του Υπερταμείου και σε επιλογές όπως αυτές για την εγχώρια λιμενική βιομηχανία.

Μία εθνική προτεραιότητα που συνδυάζεται με αυτή των υποπαραχωρήσεων δραστηριοτήτων και λειτουργιών όπως έχει επικρατήσει παγκοσμίως και σε κάθε περίπτωση στο σύνολο της ΕΕ, την οποία τα τελευταία χρόνια συζητούμε και στην Ελλάδα.

Ο σύμβουλος του οποίου ο ρόλος που θα κληθεί να επιλέξει να παίξει, είναι να δει ποιες μαρίνες θα ενταχθούν στο «Maritime Portfolio», να προτείνει πιθανές νέες άδειες και να χαρτογραφήσει βήματα υλοποίησης για την επέκταση του χαρτοφυλακίου, ταυτίζεται με τη διαδικασία ένταξης του ιδιωτικού τομέα στην οργάνωση και παραγωγή στη λιμενική βιομηχανία της χώρας, σε συνέχεια των συμβάσεων ολικής παραχώρησης.

Εξυπηρετούνται έτσι και τα συμφέροντα του ευρύτερου τοπικού λιμενικού Cluster και ευρύτερα της λιμενικής κοινότητας σε ότι αφορά τα λιμάνια, τις μαρίνες, τα λιμενικά Ταμεία, τις υποδομές.

Με την κίνηση αυτή το Υπερταμείο φαίνεται να μην περιορίζεται στη διαχείριση υφιστάμενων assets, αλλά να στοχεύει ενεργά στην αναδιάρθρωση και την επέκταση του ελληνικού ναυτιλιακού τοπίου, βάζοντας και τις μαρίνες στο επίκεντρο του στρατηγικού του σχεδιασμού.

Γιατί καλές είναι οι παραχωρήσεις του 67% του συνόλου της ιδιοκτησίας,πλην όμως αφαιρώντας από το κράτος το ρυθμιστικό του ρόλο, είδαμε τι μπορεί να συμβεί σε υποδομές που τα τελευταία χρόνια παίζουν σημαντικό ρόλο στην εγχώρια λιμενική βιομηχανία, κυρίως σε ότι αφορά τα λιμάνια.

Είναι σημαντικό επίσης που ενδιαφέρονται κάποιοι για τη δυνατότητα εκτός των άλλων και για ένα εθνικό σχεδιασμό για τα δίκτυα μεταφορών, αφού στο τέλος της ημέρας όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους.

Έτσι δε δεσμεύουμε τις δυνατότητες ανάπτυξης της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες και δε δημιουργούμε πεδίο εξάρτησης για τη χώρα.

Το ερώτημα βέβαια είναι ότι θα πρέπει να διαπραγματευόμαστε σε λογική winwin και να συζητάμε ισότιμα με τα κεφάλαια που επιλέγουν τέτοιες επενδυτικές διευθετήσεις.

Σε ότι αφορά πάντως τις υποδομές των μαρίνων, την ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίσιμη υστέρηση στις τουριστικές υποδομές της θάλασσας, η ζήτηση για θέσεις ελλιμενισμού σκαφών εκτοξεύεται.

Άρα μας ενδιαφέρει η ανταπόκριση των μαρίνων όπως και των λιμανιών στη δυναμική της αγοράς και της ζήτησης. Δεν είναι τυχαίο που στην Ευρώπη αυτό το μοντέλο προχωράει.

Επανερχόμενοι στις μαρίνες η κατάσταση αυτή που περιγράφουμε πιο πάνω, επιβεβαιώθηκε στη μελέτη για τον χωροταξικό σχεδιασμό των τουριστικών λιμένων που εκπόνησε η Ένωση Μαρίνων Ελλάδος, με την έγκριση του υπουργείου Τουρισμού.

Σε γενικές γραμμές προωθούμε τη συνύπαρξη Δημοσίου κι ιδιωτικού τομέα και δια μέσου παραχωρήσεων επί μέρους δραστηριοτήτων.

Το θέμα πάντα είναι αυτοί που θα ασχοληθούν με τη ρυθμιστική επιρροή και το δημόσιο συμφέρον. Και εκεί αν κρίνουμε από τις παθογένειες δεκαετιών πολλές από τις οποίες βλέπουμε στις μέρες μας με αφορμή τα τελευταία θέματα που είναι στην επικαιρότητα εδώ και αρκετό καιρό, χρειάζεται προσοχή στις επιλογές.

Τα στελέχηπου αξιολογούν έργα εκατομμυρίων ευρώ, πρέπει να γνωρίζουν τη σημασία των μαρίνων και των λιμένων για την οικοδόμηση και την ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού στο νέο ενεργειακό τοπίο.

Ως εκ τούτου είναι εκ των ουκ άνευ, επιλογές που έχουν δοκιμαστεί κατά το παρελθόν και δεν έχουν προχωρήσει τόσο γρήγορα όσο απαιτείται είτε αυτό αφορά τις απορροφήσεις είτετις αξιοποιήσεις, είτε οτιδήποτε.

Πόσο μάλλον για να επανέλθουμε στα λιμενικά όταν π.χ τα καθαρά κέρδη ενδεικτικά σε κάποια λιμάνια μειώθηκαν στο 50% το 2024 έναντι του 2023, παρά το ότι σε εξέλιξη είναι έργα ύψους αρκετών εκατ. ευρώ, πλέον ΦΠΑ, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Με εκτίμηση,

*Nίκος Μουντάκης ProjectManager Επιχειρηματικού Πάρκου Χανίων Κρήτης

Member @ CAPA, (Corporate Affairs Professional Association)

Π. Υπεύθυνος Έργου Μονάδας Παρακολούθησης Συμβάσεων ΤΑΙΠΕΔ, Υπερταμείου

M: (+30) 6986 561616