Συνάντηση εργασίας με τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλη
Γραφάκο πραγματοποίησε στη Λότζια ο Πρόεδρος του ΕΣΔΑΚ, Δήμαρχος
Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός, ο Πρόεδρος της Γ.Σ. της ΔΕΔΙΣΑ, Δήμαρχος
Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος
Αρναουτάκης, ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης Γιώργος Μαρινάκης και μέλη τον
Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), με θέμα τον σχεδιασμό των
Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης και το Ολιστικό Σύστημα Χωριστής Συλλογής
Αποβλήτων.
Κατά τη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε έπειτα μετά από πρόσκληση του
ΕΣΔΑΚ και της ΔΕΔΙΣΑ προς τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων, έγινε
ενημέρωση και εκφράστηκαν από τους παρευρισκόμενους ανησυχίες,
προβληματισμοί και αντιρρήσεις για τον σχεδιασμό.
Κατά την τοποθέτησή του ο Πρόεδρος του ΕΣΔΑΚ, Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης
Καλοκαιρινός, καλωσόρισε τον Μανώλη Γραφάκο στο Ηράκλειο και έθεσε μια σειρά
ερωτημάτων που αφορούν στις περιβαλλοντικές, τις οικονομικές και τις θεσμικές
παραμέτρους του σχεδιασμού, καθώς στην σκοπιμότητά του.
Ειδικότερα, αναφέρθηκε σε περιβαλλοντικά ζητήματα, σε πιθανά προβλήματα που θα
προκύψουν στον τομέα της υγείας των πολιτών από τις εκπομπές αερίων και την
ταφή των υπολειμμάτων, στα προβλήματα από την επιβάρυνση των μεταφορών και
στην αβεβαιότητα που προκύπτει από την έλλειψη χωροθέτησης της Μονάδας.
Συνεχίζοντας ο Αλέξης Καλοκαιρινός, μίλησε για το μέγα θέμα που προκύπτει από
την επιβάρυνση των Δήμων, άρα των δημοτών, από το τέλος εισόδου (gate fee) και
την ανάληψη μακρόχρονων και ανελαστικών υποχρεώσεων, σε αντίθεση με τη
δημιουργία ενός σταθερού ευνοϊκού οικονομικού περιβάλλοντος για τους αναδόχους
των έργων. Μιλώντας για τα θεσμικά ζητήματα και τα ζητήματα που έχουν να
κάνουν με την γενικότερη αρχιτεκτονική του συστήματος διαχείρισης αποβλήτων, ο
Αλέξης Καλοκαιρινός διαπίστωσε τον αποκλεισμό και τον περιορισμό του ρόλου των
ΟΤΑ και των ΦΟΔΣΑ σε παραγωγούς πρώτης ύλης και έθεσε το ερώτημα αν
αποθαρρύνεται η εξάντληση των μέσων και των δυνατοτήτων ανακύκλωσης. Ο
Δήμαρχος Ηρακλείου συμπλήρωσε πως ενώ ως χώρα υστερούμε, αφού δεν
επιτυγχάνονται οι στόχοι, την ίδια ώρα η επίτευξη τους μετατίθεται εγγύτερα κατά 5
έτη. Τέλος, ο Αλέξης Καλοκαιρινός υπενθύμισε ότι δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα η
μελέτη σκοπιμότητας και γενικότερης αρχιτεκτονικής του συστήματος διαχείρισης
αποβλήτων και δεν έχουν απαντηθεί κρίσιμα ερωτήματα όπως αν θα παραχθεί
ενέργεια και με ποιους όρους, αλλά και αν θα ωφεληθεί η τσιμεντοβιομηχανία. Όπως
τόνισε ο Αλέξης Καλοκαιρινός: «Υπάρχουν ερωτήματα και έχουν κατατεθεί ήδη
απόψεις. Είναι γνωστές οι έντονες και ισχυρές αντιρρήσεις τις οποίες έχουμε ήδη
εκφράσει εντός και εκτός Δημοτικού Συμβουλίου».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο ζήτημα συμπεριλαμβάνεται στα θέματα
συζήτησης του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου που θα συνεδριάσει τη
Δευτέρα 13 Οκτωβρίου, με σκοπό την έκφραση γνώμης του Σώματος.
Σε δήλωσή του ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος
επεσήμανε ότι είναι η πέμπτη συνάντηση που γίνεται σε ισάριθμες Περιφέρειες της
χώρας μαζί με τους Δημάρχους των ΦΟΔΣΑ και την ΠΕΔ, με θέμα την
μεταρρύθμιση στην ανακύκλωση, τη διαχείριση των αποβλήτων και το νέο κεφάλαιο
της ενεργειακής αξιοποίησης. Τόνισε ότι η συζήτηση βρίσκεται σε εξέλιξη,
ακούγονται απόψεις και απαντώνται ερωτήματα σε θέματα που όπως φαίνεται δεν
έχουν γίνει ιδιαίτερα κατανοητά, τονίζοντας: «Βρισκόμαστε σε μια διαβούλευση η
οποία θα τελειώσει τις επόμενες μέρες για να αποτυπωθούν οι απόψεις και στη
συνέχεια να διαμορφώσει κανείς ανάλογα την πορεία. Δεν τίθεται θέμα αύξησης τελών
λόγω αυτής της κατάστασης. Ειλημμένες αποφάσεις δεν μπορείς να πεις ότι υπάρχουν
με δεδομένο ότι υπάρχει ένας διάλογος ο οποίος έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια,
από το 2020 έχει τεθεί το θέμα της ενεργειακής αξιοποίησης, και θα συνεχιστεί ο
διάλογος. Εκείνο που υπάρχει ως ανάγκη είναι ότι η χώρα πρέπει να μειώσει τα
απόβλητα που οδηγεί σε ταφή κάτω από το 10% μέχρι το 2035 για την Ευρωπαϊκή
Ένωση. Αυτό γιατί έχει αποδειχθεί ότι η ταφή είναι μια επιλογή που επιβαρύνει
σημαντικά το περιβάλλον και παίζει το ρόλο και στην κλιματική κρίση. Αυτός είναι ο
λόγος που μπαίνει ένα στοπ στην ταφή αποβλήτων. Οι περισσότερες χώρες της
Ευρώπης σήμερα το έχουν καταφέρει και όσες το έχουν καταφέρει, το έχουν καταφέρει
με το ότι κάνουν και ενεργειακή αξιοποίηση. Αυτό δεν βλέπουμε να αποφευχθεί. Ότι θα
υπάρξει ενεργειακή αξιοποίηση στη χώρα, θα υπάρξει».
Ο Πρόεδρος της Γ.Σ. της ΔΕΔΙΣΑ, Δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης,
τόνισε σε δήλωσή του: «Ως Πρόεδρος του Δικτύου ΦΟΔΣΑ Ελλάδος είμαστε σε μια
συνεχή παρακολούθηση όλων των εξελίξεων σε σχέση με το σχεδιασμό στη διαχείριση
απορριμμάτων. Τα τελευταία χρόνια και παρά τις δημόσιες δηλώσεις οι οποίες έχουν
γίνει, στην Ελλάδα δεν έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος η οποία να αποτυπώνεται
στην αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης, στη μείωση των υπολειμμάτων που
οδηγούνται στην ταφή αλλά και στη βελτίωση των υποδομών. Ήδη αυτά τα οποία
δουλεύονται δεν αφορούν το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο και τη συμφωνία της Ελλάδας
με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύψους περίπου 800 εκατ. ευρώ, αλλά εντάξεις και έργα τα
οποία αφορούν την προηγούμενη προγραμματική. Επισημαίνουμε λοιπόν αφενός τον
κίνδυνο να χαθούν πόροι από τον συγκεκριμένο άξονα, πόροι οι οποίοι είναι κρίσιμοι
στο να μπορέσουμε να μετασχηματίσουμε συνολικά τη διαδικασία διαχείρισης
απορριμμάτων και από ουραγοί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης να μπορούμε να
ανέλθουμε σε υψηλότερες θέσεις. Συγκεκριμένα, και στο πλαίσιο της συνάντησης που
γίνεται στο Ηράκλειο μετά την κοινή πρόταση με τον συνάδελφο τον κ. Καλοκαιρινό και
παρουσία του Γενικού Γραμματέα, επισημάναμε τις μεγάλες καθυστερήσεις οι οποίες
υπάρχουν στην έκδοση των προσκλήσεων ώστε να μπορεί ο κάθε φορέας να
εκσυγχρονίσει, να αναβαθμίσει και να προβεί στις απαραίτητες επενδύσεις για τις
μονάδες του, για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και να λάβουμε πόρους για
εξοπλισμό που θα συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της ανακύκλωσης και όλων των
ποσοτικών δεδομένων. Φυσικά έγινε και αναφορά στην άκαιρη συζήτηση για την
ενεργειακή αξιοποίηση και τα εργοστάσια καύσης. Τονίζουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο
έχει διαβουλευτεί το Υπουργείο με την αγορά, όπως το ίδιο δηλώνει, παρακάμπτοντας
επί της ουσίας την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι εξαιρετικά προβληματικός. Αλλά και
στην ουσία της συζήτησης δεν γνωρίζουμε κανένα επιμέρους χαρακτηριστικό που θα
μας θέσει πλέον σε κατάσταση να μπορούμε να αξιολογήσουμε τις προτάσεις αυτές.
Έχουμε επισημάνει τις τεράστιες διαφωνίες οι οποίες υπάρχουν και που έχουν να
κάνουν με το πρωτοφανές, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Δήμοι να πληρώνουν
για να μεταφέρουν το δευτερογενές υπόλειμμα προς καύση. Είναι η πρώτη φορά που
συμβαίνει οι Δήμοι μεταφέρουν το καύσιμο που η ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή
Ενέργειας έχει πιστοποιήσει ως προϊόν και που θα μπορούσε να αποτελέσει έσοδο για
τους Δήμους και τους ΦοΔΣΑ. Αντί να αποτελέσει έσοδο δηλαδή, να αποτελεί έξοδο και
το τονίζουμε αυτό. Όπως επίσης μια σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με
περιβαλλοντικά ζητήματα αλλά και με μια εκτίμηση που έχουμε ως Τοπική
Αυτοδιοίκηση, ότι ο σχεδιασμός του Υπουργείου εκτός του ότι δεν τον θεωρούμε
ρεαλιστικό ακόμα και αν μπορούσε να συμβεί, θα οδηγούσε σε μια εκτόξευση των
δημοτικών τελών μαζί με το τέλος ταφής το οποίο έχουμε καταδικάσει ως ΚΕΔΕ, ως
ΠΕΔ και μεμονωμένα ως φορείς και στο οποίο θα προστεθεί και το gate fee που
πληρώνουμε για τα εργοστάσια ενεργειακής αξιοποίησης και μια σειρά άλλων επιπλέον
βαρών, τα οποία θα δημιουργήσουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο στο ήδη δύσκολο πεδίο των
τοπικών μας κοινωνιών».
Από την πλευρά του ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης τόνισε ότι
πρόκειται για μια συνάντηση με τους Δημάρχους και εκπροσώπους Δήμων της
Κρήτης για την επόμενη μέρα στη διαχείριση των απορριμμάτων, επισημαίνοντας:
«Εμείς ως Περιφέρεια περιμένουμε την πρόταση της Περιφερειακής Επιτροπής
Περιβάλλοντος για να αποφασίσει το Περιφερειακό Συμβούλιο. Αυτό θα γίνει σε μια
ανοικτή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για να καταλήξουμε στις προτάσεις
οι οποίες έρχονται. Πρέπει να υπάρξει διαβούλευση και να συζητήσουμε με όλους τους
φορείς. Η ευθύνη είναι του Υπουργείου Περιβάλλοντος για να βρεθεί η βέλτιστη λύση
και να πάμε στην καλύτερη δυνατή υλοποίηση του περιφερειακού και του εθνικού
σχεδιασμού».
Ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης Γιώργος Μαρινάκης ανέφερε σε δήλωσή του:
«Προσπαθούμε να ξεδιαλύνουμε τον συγκεκριμένο σχεδιασμό. Προφανώς όπως και
όλοι οι σχεδιασμοί, είναι άλλο αυτός που γίνεται επί των εγγράφων και άλλος αυτός
που γίνεται επί του πεδίου. Θεωρώ ευχάριστο το ότι ξεκαθαρίστηκε σήμερα ότι δεν
υπάρχει περίπτωση να καίμε ανακυκλώσιμα. Ο στόχος για 65% ανακύκλωση το 2035
με ενδιάμεσο στάδιο το 2030 για 60% εκτιμώ ότι είναι αδύνατος. Αυτή τη στιγμή
είμαστε στο 20%. Βλέπουμε στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων την εμπλοκή
και άλλων φορέων που υποτίθεται θα κάνουν τη συλλογή των ανακυκλωσίμων, στους
Δήμους μένουν τα βιοαπόβλητα των κατοικιών και τα σύμμεικτα. Ιδίως η συλλογή των
βιοαποβλήτων είναι πάρα πολύ δύσκολη να γίνει. Έχουμε συγκεκριμένες
κλιματολογικές συνθήκες που δεν θέλω να φανταστώ τί θα συμβεί και νομίζω
χρειάζεται πολύ περισσότερη επεξεργασία και ρεαλισμό για να μη δημιουργήσουμε κακό
αντί για καλό. Αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να πηγαίνουμε με τους ευρωπαϊκούς στόχους
αλλά πρέπει να είμαστε και ρεαλιστές. Τα εύκολα βιοαπόβλητα είναι στις μεγάλες
ξενοδοχειακές μονάδες και στις εγκαταστάσεις-επιχειρήσεις, στις κατοικίες είναι κάτι
πάρα πολύ δύσκολο. Γενικά και οι πολίτες θα πρέπει με την συμπεριφορά τους να μην
ακυρώνουν προσπάθειες που γίνονται για το καλό του περιβάλλοντος και των ιδίων.
Έχουμε το θλιβερό παράδειγμα 15 τόνοι ανακυκλώσιμων να επιστρέφονται πίσω επειδή
μέσα βρέθηκαν σφάγια και άλλα μη ανακυκλώσιμα. Έχει να κάνει με την ατομική μας
ευθύνη. Πιστεύω ότι στο τέλος της ημέρας θα επικρατήσει η λογική και η λογική είναι
το δυνατόν και το εφικτό γιατί δεν πιστεύω ότι είναι στρατηγική η ευχή. Ο σχεδιασμός
θα φέρει τα σωστά αποτελέσματα και αυτό απαιτεί ρεαλισμό και φυσικά τα κατάλληλα
μέσα για να επιτευχθεί».
Στη συνάντηση εργασίας συμμετείχαν οι Δήμαρχοι, Αμαρίου, και Αντιπρόεδρος του
ΕΣΔΑΚ, Παντελής Μουρτζανός, Χερσονήσου Ζαχαρίας Δοξαστάκης, Γόρτυνας
Μιχάλης Κοκολάκης, Αρχανών – Αστερουσίων Μανόλης Κοκοσάλης, Σητείας
Γιώργος Ζερβάκης, Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας, Βιάννου Παύλος Μπαριτάκης,
Οροπεδίου Λασιθίου Γιώργος Αθανασάκης, Ιεράπετρας Μανόλης Φραγκούλης, ο
Πρόεδρος του Δ.Σ. Ανωγείων Μιχάλης Δραμουντάνης, οι Αντιδήμαρχοι, Ηρακλείου
Νίκος Γιαλιτάκης και Τάσος Τσατσάκης, Ρεθύμνου Στέλιος Σπαντιδάκης, Ιεράπετρας
Γιώργος Γιακουμάκης, Αγίου Νικολάου Γιώργος Μπελούκας, Φαιστού Γιάννης
Φασομυτάκης και Γιώργος Ντισπυράκης, ο Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος
Νίκος Ξυλούρης, το στέλεχος της Περιφέρειας Κρήτης Λένα Καργάκη, ο Ειδικός
Σύμβουλος του Δημάρχου Ηρακλείου Σπύρος Δοκιανάκης και υπηρεσιακά στελέχη
του ΕΣΔΑΚ.
