Η Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδας, υπέβαλε, σε συνεργασία με την εταιρεία «ΜAST Συμβουλευτική AE », σχέδιο για την «Κατάρτιση και πιστοποίηση γνώσεων και δεξιοτήτων Βενζινοπωλών» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Προσαρμογή εργαζομένων, επιχειρήσεων και επιχειρηματικού περιβάλλοντος στις νέες αναπτυξιακές απαιτήσεις», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Εφόσον το σχέδιο εγκριθεί, προβλέπεται η κατάρτιση 450 εργαζομένων σε πρατήρια σε όλη την Ελλάδα.
Ο κλάδος της αγοράς καυσίμων είναι εκ των πραγμάτων από τους πλέον ευαίσθητους σε ζητήματα υγιεινής, ασφάλειας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Οι εξελίξεις στην αγορά, η παραγωγή νέων προϊόντων, οι αυξημένες απαιτήσεις της νομοθεσίας, αλλά και της κοινωνίας για την ασφαλή διαχείριση των καυσίμων σε όλα τα στάδια, η αυξημένη απασχόληση στα πρατήρια δυναμικού που δεν γνωρίζει καλά την ελληνική γλώσσα, επιβάλλουν και στους πρατηριούχους να αναλάβουν τον δικό τους τομέα ευθύνης.
Η επαγγελματική κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού των πρατηρίων είναι από τα πρώτα εργαλεία για να ανταποκριθούν στη πρόκληση αυτή.
Ειδικότερα όσον αφορά τον κλάδο των πετρελαιοειδών, μία πρόσθετη διάσταση που οφείλουμε να λάβουμε υπ’ όψιν είναι η ευαισθητοποίηση αναφορικά με το περιβάλλον και την ορθολογική διαχείριση των περιβαλλοντικών πόρων, προκειμένου η παραγωγική ανάπτυξη να μην αποβεί εις βάρος της ποιότητας ζωής του κοινωνικού συνόλου.
Επιπλέον, σημαντική παράμετρο αποτελεί και η προώθηση της ποιότητας της εργασίας και η αναβάθμιση του εργασιακού περιβάλλοντος, μέσω της εξασφάλισης ικανοποιητικών συνθηκών ασφαλείας και υγείας, που αποτελεί βασικό παράγοντα αύξησης της ελκυστικότητας και της παραγωγικότητας της εργασίας. Δράσεις, όπως η ευαισθητοποίηση των εργοδοτών για τη σημασία που έχει η δημιουργία ενός ελεγχόμενου εργασιακού περιβάλλοντος, η πρόβλεψη των νέων και αναδυόμενων κινδύνων που συνδέονται με τις τεχνολογικές καινοτομίες και τις κοινωνικές εξελίξεις, και η ανάπτυξη και διάχυση Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στις επιχειρήσεις συνιστούν μερικές από τις παρεμβάσεις, που αποτελούν για εμάς προτεραιότητα.
Από την εμφάνιση των υγρών καυσίμων στη χώρα μας θεσπίστηκαν υλικοί τεχνικοί όροι και προδιαγραφές στην ίδρυση και λειτουργία των πρατηρίων και των εγκαταστάσεων. Σήμερα ένα ισχυρό και πολύπλοκο γραφειοκρατικό σύστημα προβλέπει σχεδόν κάθε λεπτομέρεια για την λειτουργία των πρατηρίων. Οι αυστηρές αυτές υλικές προδιαγραφές δεν ακολουθήθηκαν από ανάλογες προδιαγραφές στο ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή στην άσκηση του επαγγέλματος από τους πρατηριούχους και γενικότερα από το δυναμικό των πρατηρίων. Αντίθετα, δεν τέθηκε καμία προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλματος, πράγμα που πολλές φορές οδήγησε σε δυσαρμονία μεταξύ των απαιτήσεων διαχείρισης υψηλών προδιαγραφών στο πρατήριο από τη μια και δυνατότητας του ανθρώπινου δυναμικού από την άλλη.
Επί πλέον επέτρεψε την ανεξέλεγκτη είσοδο διαφόρων αντιεπαγγελματικών στοιχείων στον κλάδο πράγμα που επέφερε μεγάλη ζημία στους συναδέλφους με τον αθέμιτο ανταγωνισμό που άσκησαν και μεγάλη ηθική ζημία για τον κλάδο στα μάτια της κοινής γνώμης λόγω κρουσμάτων εξαπάτησης, παραπλάνησης κλπ. Η ΟΒΕ ζητάει εδώ και χρόνια να μη μπορεί ο καθένας και κατά το δοκούν να ιδρύει ή να νοικιάζει ένα πρατήριο και να το λειτουργεί χωρίς βασικές αρχές και γνώσεις πάνω στα καύσιμα και τη διαχείριση του πρατηρίου.
Σήμερα με το νομικό πλαίσιο που ισχύει, ο βενζινοπώλης καλείται να γνωρίζει τις πολύπλοκες απαιτήσεις της νομικής, τεχνικής, περιβαλλοντικής κλπ λειτουργίας του πρατηρίου, αλλά όχι και τις διάφορες χημικές ιδιότητες των καυσίμων, τις επιπτώσεις στον οργανισμό, την τήρηση σειράς κανόνων ασφαλούς εκτέλεσης των καθηκόντων του, τον τρόπο προστασίας της υγείας κλπ.
Η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού στα πρατήρια, συνοδεύεται με την αναβαθμισμένη ποιότητα στην εκτέλεση των εργασιών.
Από το 2008 όλοι οι σύνδεσμοι που δραστηριοποιούνται στην αγορά Πετρελαιοειδών στην Ελλάδα ζητούν να τεθούν όροι και προδιαγραφές και για το ανθρώπινο δυναμικό κατά την εργασία του, μιας και στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένα γενικό πλαίσιο επαγγελματικής κατάρτισης βενζινοπωλών, ούτε ανάλογες σχολές.
Είναι ανάγκη να θεσπιστεί ένα τέτοιο σύστημα και για τους βενζινοπώλες. Πέρα από την άμεση κατάρτιση στις ιδιότητες των καυσίμων, στην ασφαλή εργασία και στην περιβαλλοντική προστασία το πλαίσιο κατάρτισης θα πρέπει να περιλαμβάνει και ευρύτερα θέματα οργάνωσης και διοίκησης πρατηρίου δεδομένου ότι τα διαχειριστικά προβλήματα και τα προβλήματα επιχειρηματικότητας διογκώνονται.
Για να περάσουμε βέβαια σε μια νέα κατάσταση με όρους και προδιαγραφές άσκησης επαγγέλματος θα πρέπει να καθιερωθεί η δια βίου μάθηση με μια γενική περιοδικότητα 5-7 ετών για επικαιροποίηση των παλιών και εκμάθηση των νέων γνώσεων, καθώς και έκτακτη άτυπη κατάρτιση για κάθε νέο προϊόν ή κανόνα που παίζει σημαντικό ρόλο και απαιτεί σεμινάριο για τη γνώση και διαχείριση του.
Η συνδικαλιστική οργάνωση των βενζινοπωλών είναι έτοιμη να αναλάβει πρωτοβουλίες για κοινές δράσεις σε συνεργασία με άλλους φορείς για την οργάνωση της εκπαίδευσης των μελών μας.
Οι ανάγκες για εκπαίδευση εντοπίστηκαν μέσα από:
- Νομοθετικές απαιτήσεις
- Το προσωπικό και τις διοικήσεις των Εταιριών Εμπορίας
- Προτάσεις- ανάγκες των πρατηριούχων
- Περιβαλλοντικές ανάγκες
- Τεχνολογικές εξελίξεις
ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ-ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
Δεν απαιτείται κάποια άδεια εργασίας προκειμένου να εργαστεί κάποιος σε πρατήριο καυσίμων καθ ’ όσον δεν υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση που να περιγράφει τις προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος, ενώ δεν υπάρχουν άλλες προϋποθέσεις που να σχετίζονται με την άσκηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος και οι οποίες να περιγράφονται με κάποια συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση.
Το επάγγελμα παρουσιάζει σημαντική επικινδυνότητα ως προς τις συνθήκες Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ). Ως αποτέλεσμα της επικινδυνότητας αυτής έχει θεσπιστεί σημαντικός αριθμός νομοθετημάτων που αφορούν μέτρα ασφαλείας του χώρου και των μέσων άσκησης της εργασίας.
Ειδικότερα έχουν θεσπισθεί:
- Η σύνταξη μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων
- Μέτρα πυρόσβεσης και ασφάλειας από πυρκαγιά
- Μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος από ρύπανση πτητικών αερίων και διαρροή υγρών
- Μέτρα ασφαλούς διακίνησης επικίνδυνων φορτίων, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες της ΕΕ (Συνθήκη ADR).
Επιπλέον έχουν θεσπισθεί προδιαγραφές των μέσων όσον αφορά την προστασία από ανάφλεξη, την ακριβή λειτουργία των μέσων, τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις κλπ.
Εφάμιλλης σπουδαιότητας με την επικινδυνότητα του επαγγέλματος είναι οι κίνδυνοι για την ατομική υγεία των απασχολουμένων. Είναι απαραίτητη η τήρηση των κανόνων Υγιεινής στην εργασία για προστασία από επιπτώσεις στην υγεία, ειδικά σε περιπτώσεις μακροχρόνιας άσκησης του επαγγέλματος. Οι εργαζόμενοι σε πρατήρια υγρών καυσίμων είναι έκθετοι σε καθημερινή βάση σε επιβλαβείς ουσίες για τον οργανισμό (π.χ. χημικά καυσίμων, πτητικά υδρογονανθράκων, βενζόλιο), ενώ και οι αναθυμιάσεις μπορούν να επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους. Ως προς αυτό, απαιτείται το πέρασμα στη δεύτερη φάση ανάκτησης ατμών από τα ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων με κάνουλες αντλιών που είναι εφοδιασμένες με σύστημα ανάκτησης ατμών και αναθυμιάσεων, όπως επιβάλει σχετική οδηγία της ΕΕ (A6-0208/2009. Ψήφισμα 5ης Μαΐου 2009).
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται εναλλακτικές διαδρομές μάθησης που μαζί με το πρόγραμμα κατάρτισης που θα προηγηθεί θα οδηγήσει σε πιστοποίηση.
| 1 | Απολυτήριο Λυκείου όλων των τύπων Εκπαίδευση σε ΙΕΚ (1-2 έτη) σε συναφή αντικείμενα (π.χ. Τεχνικός ελέγχου ρύπανσης / Τεχνικός Ελέγχου υλικών, κλπ) |
| 2 | Απολυτήριο Λυκείου 1ετή κατ’ ελάχιστο εργασιακή εμπειρία στο αντικείμενο εργασίας και ετήσια αξιολόγηση |
| 3 | Απολυτήριο Γυμνασίου όλων των τύπων 2 έτη κατ’ ελάχιστο εργασιακή εμπειρία στο αντικείμενο εργασίας και ετήσια αξιολόγηση |
| 4 | Απολυτήριο Δημοτικού όλων των τύπων 3,5 έτη κατ’ ελάχιστο εργασιακή εμπειρία στο αντικείμενο εργασίας και ετήσια αξιολόγηση |
Για την πιστοποίηση οι ελάχιστες γνώσεις που απαιτούνται είναι:
| ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ | ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ | ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ |
| Ελληνική γλώσσα Ηλεκτρονικοί υπολογιστές Μαθηματικά Χημεία Περιβάλλον Βασικές Γνώσεις Αγγλικής Γλώσσας | Αρχές τεχνολογίας καυσίμων Αρχές υγιεινής και ασφάλειας Στοιχεία νομοθεσίας προστασίας περιβάλλοντος Γνώση του ΚΟΚ Γνώση διαχείρισης επικίνδυνων υγρών και φορτίων | Γνώση λειτουργίας συστήματος ανίχνευσης αερίων υδρογονανθράκων Γνώσεις χρήσης και λειτουργίας υπολογιστικών και λογιστικών μηχανών Γνώσεις κανόνων ασφαλείας Γνώση Αρχών Πυρόσβεσης και Πυρασφάλειας Γνώση κανόνων ασφαλείας Αρχές ατομικής προστασίας Βασικές αρχές λειτουργίας ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού |
Ενώ οι δεξιότητες και οι ικανότητες που απαιτούνται κατ’ ελάχιστον για την πιστοποίηση των βενζινοπωλών παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα
| ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ | ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ |
| Δεξιότητα στην επικοινωνία και έκφραση Δεξιότητα στη συνεργασία και επικοινωνία μέσα στα πλαίσια του εργασιακού περιβάλλοντος Κρίση και λήψη αποφάσεων Δεξιότητα στη χρησιμοποίηση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών μηχανημάτων | Λεκτική ικανότητα Κριτική ικανότητα Συνδυαστική ικανότητα Οργανωτική ικανότητα Αριθμητική ικανότητα Ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης Χωρο-αντιληπτική ικανότητα |
Τέλος ενδεικτικά οι τρόποι αξιολόγησης γνώσεων και δεξιοτήτων στις επιμέρους διδακτικές ενότητες είναι:
- Γραπτές εξετάσεις
- Προφορικές εξετάσεις
- Εκπόνηση εργασιών
- Τεστ πολλαπλών επιλογών
- Παρατήρηση εκτέλεσης εργασίας
Παρ’ όλα αυτά όμως είναι σκόπιμο να υπάρξει ιδιαίτερη βαρύτητα στον τρόπο αξιολόγησης μέσω τεστ πολλαπλών απαντήσεων και αυτό γιατί θα είναι πιο εύκολο μ’ αυτόν τον τρόπο να αξιολογηθεί ο μεγάλος αριθμός οικονομικών μεταναστών που απασχολείται στο επάγγελμα.
