Ο “δημοκρατικός σοσιαλιστής” Μαμντάνι, “μαύρο πρόβατο” του Τραμπ, εξελέγη δήμαρχος Νέας Υόρκης. Γιατί μιλάμε για “ιστορική νίκη”.
Ο Ζοχράν Μαμντάνι, νεαρός εκπρόσωπος της αριστερής πτέρυγας του δημοκρατικού κόμματος, αποφασισμένος αντίπαλος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης, στην αναμέτρηση η οποία αναμφίβολα συγκέντρωνε τη μεγαλύτερη προσοχή στις τοπικές εκλογικές διαδικασίες που διεξήχθησαν χθες Τρίτη στις ΗΠΑ, που χαρακτηρίστηκε η πρώτη δοκιμασία του στις κάλπες αφότου άρχισε η δεύτερη θητεία του ρεπουμπλικάνου.
Η υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στον βασικό αντίπαλό του δεν αποδείχτηκε αρκετή στον πρώην κυβερνήτη της ομώνυμης πολιτείας. Ούτε η προσταγή του στους ψηφοφόρους να υψώσουν φράγμα στον μουσουλμάνο υποψήφιο. «Οποιοσδήποτε εβραίος ψηφίσει τον Ζόραν Μαμντάνι (…) είναι ηλίθιος», ανέφερε, προσθέτοντας τρία θαυμαστικά, ο αμερικανός πρόεδρος μέσω Truth Social, κατηγορώντας τον ενδιαφερόμενο πως «μισεί τους εβραίους».
Θριαμβευτής, προς γενική έκπληξη, στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών τον Ιούνιο, ο Ζοχράν Μαμντάνι ουδέποτε έκτοτε έπαψε να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ακόμα και μετά την αποχώρηση από την κούρσα του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς, που τάχθηκε υπέρ του Άντριου Κουόμο.
Full victory speech: Democratic New York City Mayor-elect Zohran Mamdani delivered an impassioned speech Tuesday night, in which he thanked supporters, addressed President Trump directly and promised that he would usher in a new chapter of change. https://t.co/0tH0quddQO pic.twitter.com/iCc7R0UBvq
— CBS News (@CBSNews) November 5, 2025
Μετανάστης στις ΗΠΑ στα 7 του χρόνια
Γεννημένος στην Ουγκάντα, παιδί οικογένειας διανοουμένων ινδικής καταγωγής, μετανάστης στις ΗΠΑ στα 7 του χρόνια, αμερικανός υπήκοος από το 2018, ο νεαρός πολιτικός, μέλος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής (DSA), έβαλε στο επίκεντρο της εκστρατείας του το μεγάλο κόστος ζωής στη μεγαλούπολη.
Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ τον κατηγορεί ασταμάτητα πως είναι «κομμουνιστής», οι προτάσεις του – έλεγχος των τιμών των ενοικίων, ελεύθερη μετακίνηση με λεωφορεία, δωρεάν βρεφονηπιακοί σταθμοί – στη σοσιαλδημοκρατία παραπέμπουν μάλλον.
Εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των νέων, ο Ζόραν Μαμντάνι προσέλκυσε πολλούς που είχαν απομακρυνθεί από την αμερικανική πολιτική, «ψηφοφόρους αηδιασμένους με το status quo, που αναζητούσαν νέες προσωπικότητες», σχολίασε ο πολιτολόγος Κώστας Παναγόπουλος.
Ένδειξη του πόσο ισχυρό μαγνητισμό άσκησε αυτή η αναμέτρηση: στις 18:00, είχαν ψηφίσει 1,75 εκατ. κάτοικοι, έναντι 1,15 εκατ. στις δημοτικές εκλογές του 2021.
«Οδεύουμε να γράψουμε ιστορία (…) να απευθύνουμε αποχαιρετισμό στην πολιτική του χθες», είπε ο δημοκρατικός υποψήφιος σε δημοσιογράφους λίγη ώρα αφού ψήφισε στην Αστόρια, οχυρό του, στο Κουίνς.
Ο νεότερος και ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης
Σε ηλικία μόλις 34 ετών, ο δημοκρατικός σοσιαλιστής γίνεται ο νεότερος δήμαρχος της τελευταίας εκατονταετίας, καθώς και ο πρώτος μουσουλμάνος και πρώτος Νοτιοασιάτης που αναλαμβάνει τη θέση.
Η επικράτησή του έναντι του 67χρονου πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο, αντανακλά τη δύναμη μιας νεανικής, προοδευτικής συμμαχίας και μια δημόσια διάθεση που δίνει προτεραιότητα στο κόστος ζωής, στην έλλειψη στέγης και στην ανάγκη ηλικιακής ανανέωσης στην πολιτική σκηνή της πόλης. Η αποχώρηση του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς από την κούρσα επανεκλογής του άνοιξε τον δρόμο για την ανοδική δυναμική της εκστρατείας του Μαμντάνι.
Ο Μαμντάνι βασίστηκε σε μια ατζέντα κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής ανακούφισης, δεσμευόμενος για πάγωμα ενοικίων σε κατοικίες με καθεστώς ελέγχου, διεύρυνση προγραμμάτων προσιτής κατοικίας, δωρεάν μετακίνηση με δημοτικά λεωφορεία και αύξηση της φορολόγησης των υψηλών εισοδημάτων.
Το αποτέλεσμα υπογραμμίζει επίσης μια αναδιάταξη στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος στην πόλη. Η ισχυρή επίδοση του Κουόμο ως ανεξάρτητου ανέδειξε βαθύτερες εσωκομματικές εντάσεις, ενώ το ποσοστό των Ρεπουμπλικανών παρέμεινε περιθωριακό.
Η ταυτότητα του Μαμντάνι, ως πρώτου μουσουλμάνου και Νοτιοασιάτη δημάρχου της Νέας Υόρκης, έχει ιδιαίτερο συμβολικό και πολιτικό βάρος σε μια μητρόπολη που χαρακτηρίζεται από τη διαφορετικότητά της.
Η νίκη του ήδη αποτελεί σημείο αναφοράς για κοινότητες της διασποράς και για όσους προωθούν την ενισχυμένη εκπροσώπηση μειονοτήτων στην πολιτική ζωή. Καθώς εξελίσσεται η περίοδος μετάβασης, η σύνθεση της νέας διοίκησης, οι πρώτες εκτελεστικές πράξεις και οι επιλογές στον προϋπολογισμό θα προσφέρουν σαφέστερη εικόνα για το εύρος και τον ρυθμό υλοποίησης της πολιτικής του ατζέντας.
Η ιστορική νίκη του Μαμντάνι ανακοινώθηκε εν μέσω μιας σειράς νικών των Δημοκρατικών σε ολόκληρη τη χώρα, με την βουλευτή Αμπιγκέιλ Σπάνμπεργκερ να γίνεται η πρώτη γυναίκα κυβερνήτης της Βιρτζίνια, τη Μίκι Σέριλ να υπερισχύει του υποστηριζόμενου από τον Τραμπ αντιπάλου της για την θέση του κυβερνήτη στο Νιου Τζέρσεϊ, αλλά και την Καλιφόρνια να ετοιμάζεται να ψηφίσει υπέρ της πρότασης του κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ για αναδιαμόρφωση των εκλογικών περιφερειών, η οποία θα αποφέρει πέντε νέες έδρες στο Κογκρέσο για τους Δημοκρατικούς.
Το όραμα του Μαμντάνι
Ο Ζοχράν Μαμντάνι έχει παρουσιάσει ένα πρόγραμμα που, όπως λέει ο ίδιος, στοχεύει να «ξανακάνει τη Νέα Υόρκη προσιτή για τους ανθρώπους της».
Στην καρδιά του σχεδίου του βρίσκονται η κοινωνική δικαιοσύνη και η οικονομική ισότητα, με μέτρα που υπόσχονται να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά και τους πολίτες της πόλης. “Αυτή η καμπάνια είναι για κάθε άνθρωπο που πιστεύει στην αξιοπρέπεια των συμπολιτών του και στο ότι ο ρόλος της κυβέρνησης είναι να κάνει πραγματικά τη ζωή μας καλύτερη”, τονίζει στην εκστρατεία του.
Ο 34χρονος υποψήφιος προτείνει αύξηση φόρων στους πιο εύπορους Νεοϋορκέζους και στις μεγάλες εταιρείες, πάγωμα των ενοικίων σε σταθεροποιημένες κατοικίες και ενίσχυση της δημόσιας στέγασης.
Οι επικριτές του προειδοποιούσαν ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της πόλης, όμως ο Μαμντάνι απαντούσε ότι «η ανάπτυξη δεν έχει νόημα όταν οι κάτοικοι δεν μπορούν να πληρώσουν το νοίκι τους».
Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει:
- Δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες σε όλη την πόλη.
- Πάγωμα ενοικίων και αυστηρότερη νομοθεσία για τους ιδιοκτήτες.
- Τριπλασιασμό της παραγωγής κατοικιών με σταθερό ενοίκιο, κατασκευασμένων από συνδικάτα και με κοινωνικά κριτήρια.
- Δημιουργία αλυσίδας δημοτικών καταστημάτων τροφίμων, ώστε να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια στα βασικά είδη.
- Καθολική παιδική μέριμνα για παιδιά ηλικίας από έξι εβδομάδων έως πέντε ετών.
Επιπλέον, προβλέπει αναδιάρθρωση του Γραφείου του Δημάρχου, ώστε, όπως λέει, να καταστεί «υπεύθυνη η αγορά ακινήτων» και να επεκταθεί δραστικά η μόνιμα προσιτή στέγαση.
Ο Μαμντάνι υποστηρίζει ότι το σχέδιό του μπορεί να χρηματοδοτηθεί με νέους φόρους σε επιχειρήσεις και εκατομμυριούχους, οι οποίοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, θα αποφέρουν περίπου 9 δισ. δολάρια ετησίως. Το φιλελεύθερο ινστιτούτο Cato εκφράζει αμφιβολίες, υποστηρίζοντας ότι «οι αριθμοί του δεν βγαίνουν».
Για να περάσουν οι αλλαγές, θα χρειαστεί τη συνεργασία της πολιτειακής βουλής και της κυβερνήτριας Κάθι Χόουχολ, η οποία έχει δηλώσει πως τον στηρίζει, αλλά παραμένει αντίθετη στην αύξηση των εισοδηματικών φόρων.
Σε πρόσφατη περιοδεία του με το λεωφορείο M57 στο Μανχάταν, ο Μαμντάνι εξήγησε γιατί θεωρεί ότι η προσιτή διαβίωση είναι το κλειδί και για τη δημοκρατία: «Η υπεράσπιση της δημοκρατίας δεν είναι μόνο να σταθείς απέναντι σε έναν αυταρχικό ηγέτη. Είναι και να εξασφαλίσεις ότι η δημοκρατία προσφέρει στους εργαζόμενους αυτά που χρειάζονται. Αυτό δεν το έχουμε κάνει στη Νέα Υόρκη».
