Έρευνα: O HIV στην Ελλάδα το 2018

Γράφει ο Γεώργιος Καστρινάκης*

Η 1η Δεκεμβρίου έχει θεσπιστεί παγκοσμίως ως ημέρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον ιό HIV.

O HIV ανήκει στην ομάδα των Ρετροϊών, και τα αρχικά του σημαίνουν Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου, έχοντας σαν “αποστολή” την καταστροφή κυττάρων της άμυνας του οργανισμού μας(CD4),  τα οποία μας προστατεύουν από λοιμώξεις και άλλα νοσήματα. Τρόποι μετάδοσης: Ο HIV μπορεί να μεταδοθεί: Με σεξουαλική επαφή (κολπική-πρωκτική-στοματική) με κάποιο HIV οροθετικό άτομο, χωρίς τη χρήση προφυλακτικού. Με την από κοινού χρήση μη αποστειρωμένων μολυσμένων μέσων (για παράδειγμα συρίγγων ή βελονών). Από την HIV οροθετική μητέρα στο παιδί της κατά τη διάρκεια της κύησης, του τοκετού ή του θηλασμού. Με τη μετάγγιση μολυσμένου αίματος. Ωστόσο, στις μέρες μας η πιθανότητα αυτή έχει ελαχιστοποιηθεί με το συστηματικό έλεγχο των μονάδων αίματος προς μετάγγιση και των παραγώγων του.   Η μετάδοση του HIV είναι βιολογικά αδύνατη και στατιστικά απίθανη μέσω: απλής σωματικής επαφής και φιλιού κοινής χρήσης οικιακών αντικειμένων φαγητού ή του νερού κοινής χρήσης τουαλέτας τσιμπήματος κουνουπιών ή άλλων εντόμων Πως γίνεται η διάγνωση του HIV Η διάγνωση της λοίμωξης HIV γίνεται συνήθως με μιά απλή εξέταση αίματος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αρχική διάγνωση πραγματοποιείται με το τεστ ELISA (ανίχνευση αντισωμάτων κατά του HIV και του αντιγόνου p24) ή με τα λεγόμενα γρήγορα τεστ (ανίχνευση αντισωμάτων κατά του HIV). Κάθε θετικό αρχικό αποτέλεσμα χρειάζεται να επαληθευθεί με ειδικότερους επιβεβαιωτικούς ελέγχους (Western blot, PCR), προτού οριστικοποιηθεί η διάγνωση. Τι Μπορείς να Κάνεις σε Περίπτωση που Εκτεθείς στον HIV; Σε περίτωση που υπάρχει κίνδυνος έκθεσης στον HIV  Θα πρέπει να επισκεπτείς άμεσα το πλησιέστερο νοσοκομείο (ιδανικά αν σ’αυτό λειτουργεί Μονάδα Ελέγχου Λοιμώξεων) για να λάβεις θεραπεία. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), η θεραπεία περιλαμβάνει τη λήψη anti-HIV φαρμάκων για ένα μήνα -τα ίδια αντιρετροϊκά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των HIV οροθετικών ατόμων-, το συντομότερο δυνατό και οπωσδήποτε εντός 72 ωρών, «μετά από οποιαδήποτε επαφή με σωματικά υγρά (αίμα, σπέρμα κ.α.) ατόμου με πιθανή λοίμωξη από τον HIV». Τα φάρμακα αυτά σταματούν τον ιό από το να φτιάχνει αντίγραφα του εαυτού του κι έτσι μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσής του, αν και, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. σημειώνει ότι δε μπορεί σε καμμία περίπτωση να θεωρηθεί ότι η θεραπεία αυτή είναι 100% αποτελεσματική. HIV και AIDS Συχνά ο όρος του HIV συνδέεται ως ταυτόσημος με αυτόν του AIDS. Τo AIDS (Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας) εμφανίζεται στο τελευταίο στάδιο της HIV λοίμωξης, κατά την οποία το Ανοσοποιητικό σύστημα είναι ευάλωτο σε διάφορες λοιμώξεις, και κάποιες μορφές Καρκίνου.  Ο χρόνος που μεσαλοβεί από τη μία περίοδο ως την άλλη ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο, ενώ η έγκαιρη θεραπεία παρατείνει κατά πολύ αυτή την περίοδο με την προϋπόθεση ότι ο Οροθετικός λαμβάνει την αγωγή του συστηματικά. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ HIV ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ 20018 Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) μέχρι και την 31ηΟκτωβρίου του 2018, έχουν καταγραφεί στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 17.241 περιστατικά HIV λοίμωξης (82,83% άνδρες). Από το σύνολο των ατόμωναυτών, 4.199 έχουν εμφανίσει AIDS και 10.177 βρίσκονται υπόαντιρετροϊκή θεραπεία. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.846.  Τους πρώτους δέκα μήνες του 2018 διαγνώστηκαν και δηλώθηκαν στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 540 περιστατικά HIV λοίμωξης (5 ανά 100.000 πληθυσμού),εκ των οποίων τα 448 (82,96%) αφορούσαν σε άνδρες και τα 92 (17,04%) σε γυναίκες. Οι νέες διαγνώσεις HIV ανά 100.000 πληθυσμού για το πρώτο δεκάμηνο του 2018, είναι σε παρόμοια επίπεδα με εκείνες που δηλώθηκαν το αντίστοιχο χρονικό διάστημα των δύο προηγούμενων ετών. Από την ανάλυση των νέων διαγνώσεων των τελευταίων 9 ετών, φαίνεται ότι προεξάρχουσα ηλικιακή ομάδα κατά τη διάγνωση είναι αυτή των 30 –39 ετών. Ωστόσο, από το 2013 παρατηρείται σταδιακή αύξηση στις νέες διαγνώσεις ηλικίας 50 – 64 ετών. Ενώ από το 2011 παρατηρείται μείωση στο ποσοστό των ατόμων ηλικίας 19 – 29 ετών, το 2018 καταγράφεται αύξηση. Στα άτομα ηλικίας 40-49 ετών μέχρι το 2017 παρατηρείται αύξηση στο ποσοστό των νέων διαγνώσεων, ενώ το 2018 παρατηρείται πτωτική τάση (Σχήμα 2). Το πρώτο δεκάμηνο του 2018, το 40,74% των νέων HIV διαγνώσεων αφορούσε σε άνδρες που είχαν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, ενώ για το 20% και το 16,85% των νέων περιστατικών δηλώθηκε ως πιθανός τρόπος μόλυνσης η απροφύλακτη ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή (HETERO)και η χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών, αντίστοιχα.                     Κατά τους πρώτους 10 μήνες του 2018 δεν δηλώθηκε κανένα περιστατικό κάθετης μετάδοσης του ιού (Σχήμα 3).

• Είναι Ιατρός Βιοπαθολόγος – Μικροβιολόγος