Ακολουθήστε το 
στο Facebook για να μην χάνετε είδηση!
Τα έργα στους δρόμους της Κρήτης γίνονται συνήθως χειμώνα, που δεν υπάρχουν τουρίστες, ωστόσο όταν “ξεφεύγουν” χρονικά, προκαλούν πολλά παράπονα.
Αν και η Κρήτη αποτελεί έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας, με πλούσια ιστορία, μοναδική φύση και φιλοξενία, δε λείπουν τα παράπονα από τους επισκέπτες, τα οποία επαναλαμβάνονται και υποδεικνύουν συγκεκριμένα σημεία προς βελτίωση.
Μάλιστα, κύριοι αποδέκτες αυτών των παραπόνων είναι οι ξεναγοί, οι οδηγοί τουριστικών λεωφορείων, αλλά και οι εργαζόμενοι στην υποδοχή μικρών αλλά και μεγάλων ξενοδοχείων.
Το πιο άσχημο είναι πως αυτά τα παράπονα έχουν και μια διαχρονικότητα, στοιχείο που αποτυπώνει πως δυστυχώς δεν έχουν γίνει και πολύ ουσιαστικά βήματα για να τα επιλύσουμε ως χώρα και κυρίως ως τουριστικός προορισμός.
Άλλωστε, μέσω του διαδικτύου τα παράπονα αυτά γίνονται σχόλια με φωτογραφίες και βίντεο, που ταξιδεύουν σε όλο το κόσμο. Πολλοί τουρίστες εκφράζουν παράπονα για την κατάσταση των δρόμων, ιδιαίτερα εκτός των μεγάλων πόλεων. Οι στενοί, κακοσυντηρημένοι δρόμοι, η απουσία διαγραμμίσεων και φωτισμού, καθώς και η συχνά επικίνδυνη οδήγηση των ντόπιων δημιουργούν αίσθημα ανασφάλειας.
Παρότι πολλά τουριστικά μέρη διατηρούνται καθαρά, υπάρχουν παράπονα για σκουπίδια σε παραλίες, μονοπάτια και χωριά, ειδικά την υψηλή περίοδο, όταν οι τοπικές υποδομές πιέζονται. Ορισμένοι τουρίστες θεωρούν ότι τιμές σε τουριστικά σημεία είναι υπερβολικά υψηλές σε σχέση με την ποιότητα, ενώ αναφέρονται και περιπτώσεις «τουριστικής εκμετάλλευσης» με φουσκωμένους λογαριασμούς ή κρυφές χρεώσεις.
Η πρόσβαση σε πολλές φυσικές ομορφιές της Κρήτης (όπως φαράγγια, απομονωμένες παραλίες ή παραδοσιακά χωριά) απαιτεί αυτοκίνητο, κάτι που δυσκολεύει τους τουρίστες χωρίς μέσο. Το δίκτυο δημόσιων συγκοινωνιών θεωρείται ανεπαρκές, ιδιαίτερα για πιο απομονωμένες διαδρομές.
Αν και οι περισσότεροι επαγγελματίες στον τουρισμό γνωρίζουν Αγγλικά, υπάρχουν παράπονα για δυσκολία επικοινωνίας σε λιγότερο τουριστικές περιοχές ή σε δημόσιες υπηρεσίες, όπου η χρήση ξένων γλωσσών είναι περιορισμένη.
Υπάρχουν επισκέπτες που δείχνουν ευαισθησία στο περιβάλλον και επισημαίνουν την ανάγκη για πιο οικολογικές υποδομές, καλύτερη διαχείριση του νερού, προστασία των ακτών και περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης.
Ωστόσο, ένα μεγάλο κεφάλαιο για λίστα παραπόνων κάθε χρόνο και κυρίως τους μήνες αιχμής γίνεται και το αεροδρόμιο “Ν. Καζαντζάκης” του Ηρακλείου, με τα social media να κατακλύζονται από σχόλια και εικόνες από το δεύτερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, που από τον κορεσμό και την τεράστια κίνηση ασφυκτιά.
Μάλιστα, για τον αερολιμένα του Ηρακλείου ειδικά στο ΤikΤok γίνεται ένα πραγματικό “πάρτι” αρνητικών σχολίων, που έχουν να κάνουν με τις τουαλέτες, τον κλιματισμό, αλλά και την ασφυξία στους χώρους του αεροσταθμού, στους οποίους συνωστίζονται χιλιάδες άνθρωποι.
Δυστυχώς, οι παθογένειες της τουριστικής μας βιομηχανίας είναι διαχρονικές και με απόλυτη ανοχή τόσο από την επίσημη Πολιτεία, όσο και απ’ όλους εμάς. Ωστόσο, ας κρατήσουμε πως η συνολική εντύπωση που αφήνει η Κρήτη στους περισσότερους επισκέπτες είναι θετική. Η φιλοξενία των Κρητικών, η αυθεντική κουλτούρα, το φαγητό και η φυσική ομορφιά συχνά υπερισχύουν των αρνητικών εμπειριών.
Ωστόσο, τα επαναλαμβανόμενα παράπονα αποτελούν σημαντικά σημεία αναφοράς για μια πιο ποιοτική και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στο νησί.
Ένα πολύ θετικό στοιχείο της κρητικής τουριστικής βιομηχανίας είναι οι ίδιοι οι άνθρωποί της, αλλά και οι πολίτες αυτού του τόπου. Μάλιστα, πέρα από το φαγητό και τη διασκέδαση, οι αναφορές που γίνονται στους ντόπιους είναι διθυραμβικές, στοιχείο που αποτυπώνει και τη μεγάλη δυναμική των επαναλαμβανόμενων τουριστών, που πέρα από τις φυσικές ομορφιές του τόπου μας, έρχονται και ξαναέρχονται στο νησί μας λόγω των ισχυρών δεσμών που έχουν συνάψει με ανθρώπους με τους οποίους συνδέονται με δυνατές φιλίες.
Μάλιστα, όπως λένε γνώστες της τουριστικής μας βιομηχανίας, η Κρήτη και η χώρα μας γενικότερα, ενώ έχει μια βαριά τουριστική βιομηχανία, εξακολουθεί ο τουρισμός της να βασίζεται στις βαθιές ανθρώπινες σχέσεις, αν αναλογιστεί κανείς πως πάνω από το 30% των αφίξεων κάθε χρόνο είναι οι λεγόμενοι επαναλαμβανόμενοι τουρίστες.
Τεράστιο κεφάλαιο της Κρήτης είναι και το φαγητό της, με το νησί να έχει γίνει παγκόσμιος τουριστικός προορισμός.
Ο “χάρτης” των επαναλαμβανόμενων τουριστών στην Κρήτη δεν είναι απλώς μια γεωγραφική απεικόνιση, αλλά μια πολύπλοκη εικόνα, που αναδεικνύει ποιοι τουρίστες επιστρέφουν στο νησί, γιατί το κάνουν και πώς διαφοροποιείται η συμπεριφορά τους ανά περιοχή. Η Κρήτη έχει καταφέρει να εδραιωθεί ως προορισμός με έντονη επιστροφή τουριστών, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στον “χάρτη” των επαναλαμβανόμενων επισκεπτών της.
Η πλειοψηφία των τουριστών που επιστρέφουν προέρχεται κυρίως από τις χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης, ιδιαίτερα από Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία και Σκανδιναβικές χώρες. Πολλοί από αυτούς δηλώνουν “πιστοί” στο νησί, με κάποιους να το επισκέπτονται ετησίως για πάνω από 20 χρόνια.
Η γεωγραφική κατανομή αυτών των τουριστών δεν είναι ομοιογενής. Τα βόρεια παράλια και ειδικά περιοχές όπως η Ελούντα, τα Χανιά, η Γεωργιούπολη, η Σταλίδα, το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και τα Χανιά συγκεντρώνουν σημαντικά ποσοστά επαναλαμβανόμενων τουριστών, καθώς συνδυάζουν τουριστική ανάπτυξη, φιλοξενία υψηλής ποιότητας και αυθεντική κρητική εμπειρία.
Αντίθετα, τα νότια παράλια και οι ορεινές περιοχές φαίνεται να προσελκύουν περισσότερο εναλλακτικούς επισκέπτες, που αν και λιγότεροι σε αριθμό, παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό επιστροφής λόγω της αυθεντικότητας και της ησυχίας που προσφέρουν. Οι λόγοι που ωθούν τους τουρίστες να επιστρέφουν είναι πολυπαραγοντικοί.
Η φιλοξενία των ντόπιων, το σταθερό και ευνοϊκό κλίμα, η κρητική διατροφή, αλλά και η συναισθηματική σύνδεση που αναπτύσσεται με τον τόπο παίζουν καθοριστικό ρόλο. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν δημιουργήσει φιλίες με ντόπιους ή έχουν αγοράσει εξοχικές κατοικίες στο νησί.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι επαναλαμβανόμενοι τουρίστες τείνουν να έχουν πιο οικολογική και υπεύθυνη στάση να ξοδεύουν περισσότερο σε τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες και να αποφεύγουν τις τουριστικές παγίδες. Αυτό το καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό κοινό για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της Κρήτης.
Αυτό που παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος με τον οποίο ταξιδεύουν οι repaeters, μιας και έρχονται τον χρόνο δύο με τρεις φορές στην Κρήτη και επιλέγουν περιόδους που δε χαρακτηρίζονται αιχμής, κυρίως δηλαδή στις αρχές και στα τέλη κάθε σεζόν.
Μάλιστα, μία από τις επισκέψεις τους στην Κρήτη μπορεί να έχει και διάρκεια πάνω από τρεις εβδομάδες, ενώ τα πακέτα τους τα κλείνουν από νωρίς, γνωρίζοντας με λεπτομέρειες το πότε θα έρθουν στην Κρήτη. Επίσης, επιλέγουν μικρότερα καταλύματα και σπίτια και έχουν λίστα με καταστήματα εστίασης, που θα επισκεφθούν, έτσι κι αλλιώς, πάνω από δύο με τρεις φορές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κακής τουριστικής χρονιάς στην εποχή της πανδημίας, που πάνω από το 80% των τουριστών που ήρθε στην Κρήτη ήταν επαναλαμβανόμενοι και ένιωθαν ασφάλεια στον τόπο μας.
Ωστόσο αυτό που πρέπει να υπογραμμίσουμε είναι πως η παρακαταθήκη των επαναλαμβανόμενων πολιτών είναι κατάκτηση των ανθρώπων του κρητικού τουρισμού και όχι αποτέλεσμα μιας διαχρονικής κρατικής πολιτικής.
Σε κάθε περίπτωση, και αυτή η σεζόν που έχει ξεκινήσει για το 2025 στους πρώτους μήνες στηρίζεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό στους επαναλαμβανόμενους τουρίστες, που κάθε χρόνο κάνουν τη διαφορά.
Ο “χάρτης” των επαναλαμβανόμενων τουριστών
1. Γερμανοί
2. Βρετανοί
3. Γάλλοι
4. Ολλανδοί
5. Ελβετοί
6. Πολωνοί
7. Βέλγοι
8. Σκανδιναβοί
9. Αυστριακοί
10. Ιταλοί
Περιοχές επαναλαμβανόμενων τουριστών
1. Χερσόνησος (Ολλανδοί και Γερμανοί)
2. Μάλια (Βρετανοί)
3. Ρέθυμνο (Γερμανοί)
4. Πλατανιάς (Σκανδιναβοί)
5. Σταλίδα (Ολλανδοί και Γερμανοί)
6. Ελούντα (Γερμανοί και Ελβετοί)
7. Άγιος Νικόλαος (Γερμανοί και Βρετανοί)
8. Μπαλί (Γερμανοί και Γάλλοι)
9. Χανιά (Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι)
10. Σητεία (Γάλλοι)
