Η πορεία της φετινής τουριστικής σεζόν, εξελίσσεται με έναν τρόπο, σημαντικά διαφορετικό με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα το καλοκαίρι του 2022. Πέρυσι, μιλούσαμε τέτοια εποχή, για τα Χανιά που “βούλιαζαν” από κόσμο, αλλά σε εισπρακτικό επίπεδο, τα πράγματα δεν ήταν τόσο καλά, όσα τα ήθελαν οι επιχειρηματίες.
Τα πράγματα, σήμερα που γράφονται αυτές τις γραμμές, έχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, τις οποίες εύκολα κάποιος μπορεί να τις εντοπίσει. Για παράδειγμα, ξεκινώ από το τελευταίο: Τα Χανιά πλέον και σήμερα, έχουν αρκετό – πολύ κόσμο. Δεν “βουλιάζουν” όμως, όπως λέγαμε τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς. Μια ακόμη σημαντική διαφορά, έχει να κάνει με τον τρόπο που ξεκίνησε φέτος η σεζόν. Ήταν αρκετά δυναμικός, ακολούθησε όμως η αναμενόμενη “κοιλιά” της οποίας η διάρκεια, ήταν μεγαλύτερη.
Τα τριάντα τελευταία χρόνια, δημιουργήθηκε μια σκληρή τουριστική “μονοκαλλιέργεια”, που με την σειρά της “έφτιαξε” περιουσίες και πάραξε χρήμα για πολλούς, άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενους με την τουριστική βιομηχανία. Δεν φροντίσαμε όμως το… προϊόν αυτό με το οποίο βγήκαμε στις αγορές, ν’ ανοίξει τους ορίζοντες και τα φτερά του
Κοινό σημείο, ανάμεσα στις δυο τελευταίες σεζόν, του 2023 και αυτής που “τρέχει” τώρα, ήταν οι προσδοκίες που είχαν διαμορφωθεί. Σε ότι αφορά το περυσινό καλοκαίρι, πολλά από τα ρεκόρ για τα οποία είχε γίνει από πριν λόγος, επιβεβαιώθηκαν, κάποια άλλα πάλι όχι. Σίγουρα όμως, το τελικό πρόσημο ήταν θετικό και στο φινάλε της σεζόν, η συντριπτική πλειοψηφία των εμπλεκομένων με τον τουρισμό επιχειρήσεων, ήταν κάτι παραπάνω από ικανοποιημένες. Ακόμη κι εκείνες των οποίων οι ιδιοκτήτες τους, συνήθως “μουρμουρίζουν” ακόμη και όταν δεν υπάρχει λόγος για κάτι τέτοιο.
“Σε αυτό τον τουρισμό “στοχεύσαμε”, αυτούς τους πελάτες μπορούμε να έχουμε“
Ποιο είναι το “κοινό” που μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τόσο τις χρονιές για τις οποίες αναφερόμαστε – το 2022 δηλαδή και το 2023 που βρίσκεται σε εξέλιξη – όσο και κάμποσες από εκείνες που είχαν προηγηθεί…; Η “ποιότητα” των τουριστών που προσελκύει ο προορισμός Χανιά. Εδώ χωρά αρκετή συζήτηση, μέρος της οποίας ως σύστημα φορέων στο νομό την έχουμε κάνει, αλλά και κάμποση ακόμη κουβέντα, η οποία δεν έχει γίνει, πολύ απλά διότι απαιτεί πράξεις, κι εδώ πάσχουμε. “Σε αυτό τον τουρισμό “στοχεύσαμε”, αυτούς τους πελάτες μπορούμε να έχουμε“. Κι αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια, την οποία δεν πρέπει να παραβλέπει κανείς, από όποια οπτική κι αν παρακολουθεί τις εξελίξεις. Αυτό, είναι παράλληλα και το στοιχείο που θα πρέπει να μας απασχολήσει, αν καταλήξουμε κάποια στιγμή, μακριά από μισόλογα και περιστροφές, ότι χωρίς τον τουρισμό, δεν υπάρχει τοπική οικονομία. Τα τριάντα τελευταία χρόνια, δημιουργήθηκε μια σκληρή τουριστική “μονοκαλλιέργεια”, που με την σειρά της “έφτιαξε” περιουσίες και πάραξε χρήμα για πολλούς, άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενους με την τουριστική βιομηχανία. Δεν φροντίσαμε όμως το… προϊόν αυτό με το οποίο βγήκαμε στις αγορές, ν’ ανοίξει τους ορίζοντες και τα φτερά του, ώστε ο προορισμός Χανιά, να διεκδικήσει αυτό που πραγματικά μπορεί – και που δικαιούται να πάρει – από την πίτα της αγοράς.
Για ένα ακόμη καλοκαίρι, ακούμε για τον πολύ δύσκολο χειμώνα που θα έχουμε μπροστά μας. Ότι οι επιχειρήσεις, από το Νοέμβριο κι έπειτα, θα δοκιμάσουν τις αντοχές τους και ότι πολλές από αυτές, ενδεχομένως να μην “αντέξουν”. Και κάπως έτσι θα γίνει, κακά τα ψέματα. Η πορεία της σεζόν – και οι συνθήκες μέσα στις οποίες αυτή εξελίσσεται – προσφέρεται για εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων. Η γνώση από την διαχείριση “πολεμικών” καταστάσεων [παρατεταμένη οικονομική κρίση, πανδημία, ενεργειακή κρίση, αυξημένο γενικότερα λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων] κτλ, επιβάλλεται να μας κάνει πιο σοφούς αλλά πρέπει και να μας οδηγήσει – επιτέλους- να ξαναπιάσουμε το… μίτο της τουριστικής μας Αριάδνης από την αρχή.
Ποιο είναι το “κοινό” που μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τόσο τις χρονιές για τις οποίες αναφερόμαστε – το 2022 δηλαδή και το 2023 που βρίσκεται σε εξέλιξη – όσο και κάμποσες από εκείνες που είχαν προηγηθεί…; Η “ποιότητα” των τουριστών που προσελκύει ο προορισμός Χανιά.
Η Κρήτη και τα Χανιά εν προκειμένω, δεν μπορούν να γίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη – ούτε από τη μια, στην επόμενη σεζόν – Σαντορίνη ή Μύκονος, που όπως δείχνει η φετινή σεζόν, κι εκεί τα πράγματα δεν είναι φέτος τόσο “φανταχτερά”, χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι προορισμοί αυτοί, έχουν αρχίσει να χάνουν την “λάμψη” τους. Η δουλειά που έχει προηγηθεί εκεί, ανοίγουμε μια παρένθεση, έχει γερά θεμέλια και μπορεί ν’ αντέξουν στους κλυδωνισμούς και τις περιπέτειες που κάποιοι συγκυριακά δημιούργησαν εκεί φέτος, και κλείνουμε την παρένθεση. Τα Χανιά, μπορούν να στοχεύσουν καλύτερα και να δημιουργήσουν τις συνθήκες, για να δούμε τα επόμενα χρόνια στο νησί, πελάτες που σήμερα είτε επιλέγουν άλλους ελληνικούς προορισμούς – όπως αυτοί που προαναφέραμε – είτε σε επίπεδο Κρήτης, οδηγούνται αποκλειστικά και μόνο, προς την περιοχή της Ελούντας. Εκεί, οφείλουμε να παραδεχθούμε πως το… brand name τους, οι επιχειρηματίες το δούλεψαν πολύ πιο σωστά και πλέον “γεύονται” τους καρπούς αυτής τους της σημαντικής προσπάθειας.
Δεν “βλέπεις το μέλλον με συνθήκες και προδιαγραφές, της δεκαετίας του 1980…
Τα Χανιά, έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, να μπουν δυναμικά στο παιχνίδι του ανταγωνισμού, με τις επενδύσεις – πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ – που δρομολογούνται τα απόμενα χρόνια. Η ιδιωτική αυτή πρωτοβουλία που “βλέπει” στα Χανιά… χρυσάφι, θα πρέπει να συνδυαστεί απαραίτητα και μια σειρά από κρατικές επενδύσεις, που θα καταστίσουν τον προορισμό ελκυστικό άρα και προσοδοφόρο. Τα Χανιά, μπορούν μέσα στα επόμενα χρόνια, να μην αποτελούν μέρος του προβλήματος, με μια οικονομία που ναι μεν έχει δυναμικές προοπτικές, αλλά “καρκινοβατεί”. Μπορούν να γίνουν το παράδειγμα, αρκεί να στρέψουν την ματιά τους στο μέλλον και να πάψουν να αντιμετωπίζουν το “προϊόν” τους, με συνθήκες και προδιαγραφές, της δεκαετίας του 1980…
