Η αλλαγή είναι η φυσιολογία της ζωής. Τίποτα δε μένει στάσιμο, όλα αλλάζουν.
Όπως σοφά υποστήριζε και ο Ηράκλειτος «Τὰ πάντα ῥεῖ», που σημαίνει ότι όλα
ρέουν, κυλάνε, αλλάζουν.
Πλέον επιβεβαιώνεται και βάσει βιολογίας – ιατρικής, ο εγκέφαλός μας και το νευρικό
σύστημα διαθέτουν την ικανότητα να αλλάζουν αυτόματα δομή και λειτουργία με
βάση τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, εφ’ όρου ζωής. Διεργασία που αποκαλείται
νευροπλαστικότητα.
Ακούμε βέβαια συχνά τη φράση ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Τι ισχύει τελικά; Και αν
αλλάζει, πότε αλλάζει;
Αρχικά οφείλουμε να διερωτηθούμε, ποιος τη θέλει την αλλαγή; Είναι το ίδιο το
πρόσωπο ή οι γύρω του που έχουν πρόβλημα μαζί του;
Χρειάζεται να εκτιμήσουμε αν είναι λειτουργική η κατάσταση για εκείνον, γιατί αν
βολεύεται και επιβιώνει με αυτό τον τρόπο, μπορεί να μην έχει λόγο μέσα του να
αλλάξει, ακόμη και αν ξέρει πως είναι λάθος.
Επίσης, θα πρέπει να έχει κάποιο βαθύτερο συμφέρον για να αλλάξει. Τι θα κερδίσει
από την αλλαγή; Αξίζει να προσπαθήσει; Αξίζει να αποχωριστεί τη βολή του;
Το αν αξίζει σίγουρα δεν κρίνεται από το τι θέλεις εσύ, η οικογένειά του, τα κοινωνικά
πρότυπα κλπ. Θα πρέπει να αξίζει σύμφωνα με τον πυρήνα μέσα του, τα
συναισθήματά του, τις αδυναμίες του, τις ανασφάλειές του, τους φόβους του… τα
δικά του «θέλω» και τους στόχους που πηγαία θέτει ο ίδιος στον εαυτό του.
Η αλλαγή δεν είναι εύκολη. Απαιτεί προσπάθεια και ψυχικό κόστος, το οποίο
πρέπει να συγκριθεί με το προσδοκώμενο όφελος. Δεν αρκεί η δυσαρέσκεια της
υφιστάμενης κατάστασης διότι, ακόμη και αν είναι προβληματική, εξυπηρετεί κάποιο
σκοπό – γι’ αυτό άλλωστε διατηρείται. Μία προβληματική κατάσταση η οποία
αυτοτροφοδοτείται και επαναλαμβάνεται, συνήθως λειτουργεί σαν προστατευτικό
«κουκούλι» απέναντι στις βασανιστικές σκέψεις. Εγκλωβίζεται στην ιδέα ότι δεν
αντέχει να κάνει κάτι διαφορετικό… και έτσι δεν αλλάζει. Γίνεται αυτό που λέμε
«εγωσύντονο»… γίνεται δηλαδή ένα με το εγώ του.
Ο άνθρωπος αλλάζει μόνο όταν το αίτημα για αλλαγή είναι δικό του.
ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ. Όταν το λέει η ψυχή του. Όταν επιθυμεί το διαφορετικό. Όχι όταν
προσπαθεί να γίνει αποδεκτός μέσα από αυτό, για να αρέσει στους άλλους.
Αλλάζει όταν καταφέρει να συγχωρήσει ανθρώπους και καταστάσεις που τον
πλήγωσαν. Όχι για να νιώσει κορόιδο, αλλά γιατί μόνο έτσι θα ελευθερωθεί, θα βγει
από το ρόλο του θύματος και θα πάρει στα χέρια του τιμόνι της ζωής του. Δεν
αλλάζει αν αφεθεί στο μοιραίο.
Αλλάζει όταν μετανοεί (μετά + νοῶ = αλλάζω νου). Όταν συνειδητοποιήσει την
κατάσταση και αποφασίσει να πράξει διαφορετικά. Επανεξετάζοντας τα δεδομένα και
αναπροσανατολίζοντας την ύπαρξή του.
Αλλάζει όταν παίρνει αγάπη. Γνήσια, ανόθευτη αγάπη. Άνευ όρων. Χωρίς
προϋποθέσεις και ανταλλάγματα. Χωρίς να εκβιάζεται η αλλαγή. Γιατί η αγάπη
εμπνέει και δίνει ώθηση προς τις απόλυτες αξίες. Επισκιάζει τις ανασφάλειες και
τους φόβους.
Σάντυ Βλαμάκη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπεύτρια
Κόρακα 2, Χανιά
2821607555
svlamaki@gmail.com
