Στον κατάλογο των πέντε προϊόντων και υπηρεσιών που εμφάνισαν τη μεγαλύτερη αύξηση κατά τον μήνα Φεβρουάριο -και συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό μήνα- εμφανίστηκαν τα ενοίκια. Το +9,9% που κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ δεν αφορά στα ζητούμενα ποσά (αυτά δηλαδή που αποτυπώνονται στις αγγελίες) αλλά στα αναγραφόμενα στα μισθωτήρια συμβόλαια.
Είναι το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί από το ξέσπασμα της στεγαστικής και πληθωριστικής κρίσης και αυτό δείχνει ότι το πρόβλημα των ανατιμήσεων διογκώνεται.
Γιατί αυξάνει συνεχώς το ποσοστό; Διότι είμαστε στη φάση που με το που λήγει ένα μισθωτήριο, ο ιδιοκτήτης, επηρεασμένος από το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην αγορά, ζητά αναπροσαρμογή.
Και επειδή τα μισθώματα πολλών μισθωτηρίων που λήγουν είχαν παραμείνει παγωμένα στα επίπεδα του 2019, του 2020 ή και παλαιότερα, οι διεκδικήσεις των ιδιοκτητών είναι σε αρκετές περιπτώσεις πολύ μεγάλες. Στην υπογραφή νέου μισθωτηρίου, δεν υπάρχει πλαφόν βάσει πληθωρισμού.
Ουσιαστικά, η διαπραγμάτευση γίνεται από την αρχή κάτι που σημαίνει ότι ο ενοικιαστής είναι εκτεθειμένος λόγω συγκυρίας: Πρώτον, διότι δεν υπάρχει μεγάλη προσφορά ελεύθερων ακινήτων, δεύτερον, διότι τα προσφερόμενα ακίνητα χρίζουν σε πολλές περιπτώσεις ανακαίνισης (άρα εξασφαλίζουν χειρότερη ποιότητα ζωής) και τρίτον διότι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον τα όποια μέτρα έχουν ληφθεί για την αύξηση της προσφοράς στέγης, δεν έχουν αποδώσει:
1. Το ενδιαφέρον για τα κίνητρα επισκευής κλειστών ακινήτων (έκπτωση φόρου, επιδότηση έως 8100 ευρώ) παραμένει περιορισμένο. Παρά τη φιλολογία περί χιλιάδων κλειστών ακινήτων, στην πράξη δεν φαίνεται αυξημένη κινητικότητα.
Υπενθυμίζεται ότι οι για να ισχύσουν τα οικονομικά ανταλλάγματα των διαφόρων προγραμμάτων, είναι προϋπόθεση το ακίνητο να διατεθεί για μακροχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον τρία χρόνια.
2. Παρά τα μέτρα, η βραχυχρόνια μίσθωση εξακολουθεί να αποτελεί προτίμηση των ιδιοκτητών καθώς το εισόδημα που αποδίδουν είναι μεγαλύτερο. Επίσης, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις απευθύνονται όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό.
Όσο λοιπόν ο αριθμός των ξένων επισκεπτών καταγράφει το ένα ιστορικό υψηλό μετά το άλλο, δύσκολα οι ιδιοκτήτες θα φεύγουν από τη βραχυχρόνια μίσθωση/
3. Δεν υπάρχουν σοβαρές ενέσεις προσφοράς νέων ακινήτων. Ο ρυθμός ανέγερσης πολυκατοικιών δεν θυμίζει σε τίποτα τις περιόδους πριν από το 2006-2007. Επίσης, η πολυετής οικονομική κρίση μείωσε δραματικά τον ρυθμό ανοικοδόμησης και τώρα πληρώνουμε τις συνέπειες.
Ενδεικτικοί του συνεχιζόμενου ρυθμού αύξησης των ενοικίων είναι και οι δείκτες που παρακολουθούν οι μεσίτες. Αυτοί αποτυπώνουν την πορεία των “απαιτήσεων” των ιδιοκτητών για τις νέες ενοικιάσεις. Στο σύνολο της χώρας, ο Φεβρουάριος έχει τρέξει με ρυθμό άνω του 5,5% συγκριτικά με πέρυσι ενώ σε επιμέρους περιοχές, τα ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα.
Τώρα, τα μεγάλα ποσοστά ανατιμήσεων έχουν χτυπήσει τις περιοχές που διατηρούσαν χαμηλότερα ενοίκια: Στον Πειραιά για παράδειγμα, ο ρυθμός ξεπερνά το 6,7% για τον μήνα Φεβρουάριο ενώ το 2024 έκλεισε με ποσοστό 11,1% έναντι 9,5% στα Νότια Προάστια και 5,1% στα βόρεια προάστια.
Οι ελπίδες ότι τουλάχιστον θα σταματήσουν οι νέες ανατιμήσεις, εστιάζονται πλέον στον… φόβο ανείσπρακτων εισοδημάτων που μπορεί να καταβάλλει τους ιδιοκτήτες. Όταν φτάνουμε στο σημείο να ενοικιάζεται διαμέρισμα 60-70 τετραγωνικών προς 800 και 900 ευρώ, είναι προφανές ότι αυξάνεται και ο κίνδυνος των επισφαλειών.
